Show simple item record

dc.rights.licenseCC-BY-NC-ND
dc.contributor.advisorJanssen, D.M.L.
dc.contributor.authorTomassen, B.M.T.
dc.date.accessioned2011-09-06T17:01:37Z
dc.date.available2011-09-06
dc.date.available2011-09-06T17:01:37Z
dc.date.issued2011
dc.identifier.urihttps://studenttheses.uu.nl/handle/20.500.12932/8695
dc.description.abstractNaar schatting zijn er volgens de Stichting Lezen & Schrijven anderhalf miljoen mensen in Nederland laaggeletterd. Sinds een paar jaar is het inzicht in het belang van anticipatie op en herkenning van laaggeletterdheid steeds groter. In de gezondheidszorg hebben we ook te maken met laaggeletterde patiënten. Deze mensen zijn vaak onvoldoende gezondheidsvaardig. Gezondheidsvaardigheid houdt in dat iemand informatie over gezondheid kan begrijpen, gebruiken en kritisch kan analyseren. Afgelopen jaar is er een aantal instrumenten die gezondheidsvaardigheid beogen te meten vertaald naar het Nederlands. Deze zijn nog niet compleet gevalideerd. Voor het project "Laaggeletterde patiënten” in het UMC Utrecht ben ik nagegaan in hoeverre één van de vertaalde instrumenten gezondheidsvaardigheid meet bij patiënten op de Polikliniek voor Pre-Operatieve Screening. Het instrument dat ik hiervoor gebruikte was de Rapid Estimate of Adult Literacy in Medicine (REALM). De REALM blijkt geen inzicht te geven in hoezeer men informatie over gezondheid weet te verkrijgen, toe te passen en kritisch weet te analyseren. Gezondheidsvaardigheid is dus een overgewaardeerde term. De term functionele gezondheidsvaardigheid past beter. Dit houdt in dat iemand medische informatie begrijpt doordat hij voldoende basisvaardigheden heeft zoals lezen en schrijven. De REALM meet technische leesvaardigheid. Dit is niet direct het begrip van informatie over gezondheid. Bij het instrument worden lezers immers gevraagd om geschreven medische termen te verklanken naar gesproken woorden. Eerdere onderzoeken die inzichten beogen te geven in functionele gezondheidsvaardigheid door middel van directe begripsmetingen lieten wel correlaties zien met de REALM. In het huidige onderzoek is er in eerste instantie nagegaan of er een relatie was tussen de scores op de vertaalde REALM en de scores op een begripsmeting over een bestaande folder met informatie over sedatie onder vijftig patiënten op de Polikliniek voor Pre-Operatieve Screening (POS) in het UMC Utrecht. Bij een tweede groep van vijftig patiënten op de POS-poli zijn dezelfde metingen gedaan, maar hier is dezelfde folder zoveel mogelijk in begrijpelijk Nederlands geschreven. De reden hiervoor was te kijken of de moeilijkheid van de tekst invloed heeft op de onderzoeksresultaten. Uit het onderzoek bleek dat er een verband was tussen de scores op de Nederlandse versie van de REALM en de begripsmeting over zowel de bestaande als de vereenvoudigde folder. Hoe meer moeite men had met het uitspreken van de woorden van de REALM, hoe meer moeite men had met het beantwoorden van de vragen die gingen over beide folders en hoe langer men er over deed het correcte antwoord te vinden. Dit houdt in dat de vertaalde REALM daadwerkelijk functionele gezondheidsvaardigheid meet. Bij de vereenvoudigde folder waren er meer verbanden zichtbaar dan bij de bestaande folder. Functionele gezondheidsvaardigheid gemeten door de vertaalde REALM zegt dus eerder iets over de vaardigheden ten aanzien van het begrip van informatie dat zoveel mogelijk is geschreven in begrijpelijk Nederlands dan lastiger te begrijpen informatie. Technische leesvaardigheid is een voorwaarde voor begrip. Wanneer een lezer lang bezig is met het decoderen van geschreven woorden, heeft dit een negatieve invloed op het begrijpen van een tekst (Vernooy, 2005). Uit een lineaire regressieanalyse bleek ook dat de vertaalde REALM een voorspeller is van het begrip van de bestaande en de gereviseerde folder met informatie over sedatie. De resultaten bewijzen wederom dat technische leesvaardigheid een voorspeller is voor tekstbegrip maar het levert ook extra evidentie voor het feit dat de vertaalde REALM functionele gezondheidsvaardigheid meet. De REALM bleek bij de gereviseerde folder een betere voorspeller te zijn. Bij dit onderzoek was er sprake van het zogeheten plafond-effect. De respondenten hebben over het algemeen erg hoog gescoord. Hierdoor viel de sterkte van de relaties tussen de scores op de REALM-D en de begripsmetingen tegen. Wanneer de begripsvragen moeilijker zouden zijn, dan is de sterkte van de relaties waarschijnlijk groter en is er waarschijnlijk ook een sterkere evidentie voor het feit dat de REALM-D een voorspeller is van het begrip van patiëntenfolders.
dc.description.sponsorshipUtrecht University
dc.format.extent691040 bytes
dc.format.mimetypeapplication/pdf
dc.language.isonl
dc.titleHerkennen van laaggeletterdheid in het UMC Utrecht
dc.type.contentMaster Thesis
dc.rights.accessrightsOpen Access
dc.subject.keywordslaaggeletterdheid, instrumenten, gezondheidsvaardigheid, REALM-D, begrip
dc.subject.courseuuCommunicatiestudies


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record