Duurzame BTW op basis van certificeringsystemen, een exploratief beleidsontwerp.

Abstract

Deze thesis gaat in op de koppeling tussen duurzame certificeringsystemen en tariefdifferentiatie. In Deel I zullen de bezwaren tegen zulk beleid worden uiteengezet aan de hand van vier verschillende rationaliteiten; de politieke, juridische, economische en beleidstechnische rationaliteiten. Hieruit volgen daarna de belangrijkste randvoorwaarden van het beleidsontwerp;  Er is politiek draagvlak op Europees niveau benodigd vanwege de noodzaak van de aanpassing van de Europese wetgeving omwille van de verplichting het lage BTW-tarief te hanteren voor duurzame producten en een extra heffing te hanteren voor niet-duurzame producten.  Vanwege de noodzaak van effectieve BTW-druk is verhoging van tarieven voor voedingsmiddelen noodzakelijk. Ook daar is politiek draagvlak voor nodig in West-Europa.  Aanpassingen elders in het belastingstelsel zijn noodzakelijk vanwege de regressiviteit en effectiviteit van duurzame tariefdifferentiatie, dit komt progressiviteit ten bate en kan voor draagvlak zorgen.  Er is harmonisatie van de certificeringsystemen vereist op procedureel niveau vanwege de noodzaak van officiële erkenning en inclusie van private keurmerken bij tariefdifferentiatie omwille van de dekkingsgraad van duurzaamheid en de beperking van verwarring bij consumenten en producenten.  Vanwege de noodzaak belastingdruk te handhaven en nadelige effecten van subsidies aan niet-duurzame producten te voorkomen moet er een proces zijn waarbij duurzaamheidcriteria continue worden aangescherpt. Uiteindelijk zal in Deel II aan de hand van de ingenieursmethode voor beleidsontwerp van Geul (2005) een voorstel worden gemaakt voor duurzame tariefdifferentiatie. Het blijkt dat een duurzame tariefdifferentiatie voor de overheid budgetneutraal kan zijn en zodoende erg efficiënt. Duurzame BTW-differentiatie kan bovendien samen met andere belastinghervormingen zelfs progressiviteit opleveren. De aanbeveling van deze thesis is om meer doelgericht onderzoek te doen naar hoe een eventueel duurzaam BTW-beleid het best kan worden vormgegeven en hoe de interactie met duurzame certificeringsystemen het best kan worden benut. Door de koppeling aan certificeringsystemen ontstaat een geheel nieuwe dynamiek die voor beide beleidsinstrumenten positieve gevolgen kan hebben.