De leesbaarheid van schoolteksten. Een experimenteel onderzoek naar de invloed van woordmoeilijkheid op het tekstbegrip van zwakke en sterke lezers.

Abstract

In dit experimenteel onderzoek is de invloed van woordmoeilijkheid op het tekstbegrip van zwakke en sterke lezers onderzocht, waarbij vmbo-leerlingen uit de 2e klas van het voortgezet onderwijs getypeerd zijn als de zwakke lezers en vwo-leerlingen uit de 2e klas als de sterke lezers. Op basis van een afgenomen woordenschat- en leesvaardigheidstoets bleek dit een juiste classificatie te zijn. Het tekstbegrip van deze lezers is gemeten aan de hand van een cloze-toets. Op deze gatentekst is een woordmanipulatie toegepast, zodat er een makkelijke en een moeilijke versie van de tekst is ontstaan. Na de afname en analyse van deze toetsen kan geconcludeerd worden dat woordmoeilijkheid van invloed is op tekstbegrip; er zijn voor zowel schooltype als tekstversie hoofdeffecten gevonden. Dit houdt in dat dit onderzoek wederom bevestigt dat vwo-leerlingen sterkere lezers zijn dan vmbo-leerlingen, doordat de vwo'ers op alle toetsen significant hoger scoorden. Het tekstversie-effect geeft aan dat teksten met makkelijke woorden beter begrepen worden dan teksten met moeilijke woorden. Hoewel de scoreverschillen tussen de makkelijke en de moeilijke toets bij de vmbo-leerlingen groter waren dan die bij de vwo-leerlingen, was er toch net geen significant interactie-effect tussen schooltype en tekstversie. Vmbo'ers lijken dus de neiging te hebben gevoeliger te zijn voor tekstversie-effecten, al kan deze veronderstelling hier in dit onderzoek niet bevestigd worden. In ieder geval heeft de woordmoeilijkheid in een tekst invloed op het tekstbegrip, een aspect waarmee samenstellers van lesmethodes zeker rekening moeten houden.