Scoort Sport? Een onderzoek naar sportmotieven en interetnisch contact van Turkse en Marokkaanse jongeren uit de wijk Overvecht in Utrecht.

Abstract

Allochtone pubers sporten minder en de sportuitval is onder hen het grootst. Dit geldt met name voor allochtone meisjes. Sport staat al enkele jaren hoog op de politieke agenda als middel om sociaal-maatschappelijke problemen op te lossen. In dit kader onderzoekt deze masterthesis sportmotieven om wel of niet (meer) te sporten en de mate van interetnisch contact van allochtone jongeren. Het onderzoek richt zich op sportende en niet-sportende Turkse en Marokkaanse jongeren van 14 tot en met 16 jaar uit de wijk Overvecht in Utrecht.

De eerste onderzoeksvraag richt zich op de motieven van allochtone jongeren uit Overvecht om wel of niet te sporten en welke factoren hierop van invloed zijn. De tweede onderzoeksvraag focust zich op interetnisch contact en/of vriendschappen van deze allochtone jongeren en hoe belangrijk de rol van sport is hierin. Beide onderzoeksvragen zijn door middel van diepte-interviews met Turkse en Marokkaanse jongeren onderzocht. Interetnisch contact is onderzocht aan de hand van verschillende theorieën over sociaal kapitaal. Daarnaast staan een aantal factoren centraal die van invloed zijn op de sportmotieven en interetnisch contact. De belangrijkste hiervan zijn: de invloed van etniciteit/cultuur en/of religie, identiteitsvorming en zapgedrag (het snel stoppen met sporten en vaak wisselen van sport), invloed van ouders, persoonlijke voorkeuren en prioriteiten en processen van in- en uitsluiting. Deze factoren kunnen zowel beperkend als stimulerend zijn. Een beperkende factor is bijvoorbeeld het nog heersende taboe op gemengd sporten (jongens en meisjes samen) dat nog heersend is onder allochtonen. Dit kan met veel geduld echter wel doorbroken worden.

Interetnisch contact en sociaal kapitaal moeten in de sport niet overschat worden. De contacten en vriendschappen die allochtone jongeren opdoen tijdens en na het sporten zijn vaak weinig diepgaand en minder hecht. De school zou een betere omgeving kunnen zijn voor interetnisch contact omdat jongeren elkaar daar vaker zien. Sport biedt echter wel een grotere kans voor interetnisch contact met autochtonen. Meer autochtone jongeren zijn lid van een sportvereniging in Utrecht en de sportteams zijn vaak gemengd in wijken als Overvecht. In de sportsituaties van de onderzochte allochtone jongeren komt (of kwam) zowel bonding als bridging sociaal kapitaal voor. Sport biedt kansen voor integratie en kan bijdragen aan integratie binnen de etnische (Turkse of Marokkaanse) gemeenschap zelf. Menging van modernere en traditionelere allochtone jongeren (door middel van bridging) kan bijvoorbeeld een eerste stap zijn richting integratie in de Nederlandse sport.