Onvrijwillige reis naar Nederland - De receptie van Sovjetdissident Andrej Amalrik door de Nederlandse kranten en politiek

Abstract

Op 15 juli 1976 was de aankomst van Sovjetdissident Andrej Amalrik op Schiphol wereldnieuws. In deze scriptie is onderzocht waarom Amalrik moest emigreren, waarom hij juist naar Nederland kwam en hoe er door de Nederlandse kranten werd gereageerd op zijn komst? In de jaren zestig ontstond er een dissidentenbeweging in de Sovjet-Unie. Het regime tolereerde dit niet en stuurde vele dissidenten naar de gevangenis, naar Siberië of naar psychiatrische inrichtingen. In de jaren zeventig werd gedwongen emigratie een populaire maatregel om bekende dissidenten uit het zicht te houden. Amalrik was mede door zijn boek Haalt de Sovjetunie 1984? zowel in de Sovjet-Unie als in het Westen een bekend figuur. Amalrik, die al een aantal keren naar Siberië was verbannen, zette vanaf 1975 zijn zinnen op een vertrek uit de Sovjet-Unie. Mede door de inzet van politici als Max van der Stoel kwam Amalrik in Nederland terecht. Amalrik kreeg een heldenontvangst van de verschillende kranten, die hem alle ruimte gaven om zijn ideeën over de Sovjet-Unie te verkondigen. Alleen de communistische krant De Waarheid verafschuwde de gang van zaken en zag Amalrik als NAVO-propaganda. De belangrijkste conclusie is dat aandacht uit het buitenland van levensbelang kan zijn voor dissidenten om zich te kunnen wapenen tegen het regime.