"if you can’t beat them, join them" Een discursieve interface-analyse naar de YouTube-kanalen van NPO3, NPO3TV en Spuiten & Slikken.

Abstract

In deze scriptie wordt onderzocht op welke manieren de NPO het commerciële platform YouTube inzet om jongeren via de YouTube-kanalen NPO3, NPO3TV en Spuiten en Slikken aan zich te binden. Daarbij is ook van belang hoe het beeld wat de NPO van YouTube heeft, het platform imaginary, het gebruik ervan vormgeeft. De NPO verdeelt hun activiteiten op commerciële platformen in het concessiebeleidsplan voor de periode 2022-2026 op in de categorieën directe en indirecte conversie. Directe conversie moet de gebruiker rechtstreeks naar de eigen platforms leiden. Indirecte conversie ziet meer op het creëren van een band met het publiek op platforms van derden. Vanuit het concept platform imaginary van Karin van Es en Thomas Poell is er gekeken naar de interfaces van de drie YouTube-kanalen. Het concept platform imaginary refereert naar een handelswijze waarbij sociale actoren hun activiteiten met betrekking tot algoritmen, interfaces, data-infrastructuren, bedrijfsmodellen, gebruikerspraktijken en publiek proberen te begrijpen en te organiseren. Voor dit onderzoek is er vooral gekeken naar de drie punten interfaces, algoritmes en publiek. Dit is gedaan aan de hand van een discursieve interface analyse. Uit de analyse is een viertal strategieën omtrent directe en indirecte conversie naar voren gekomen. Naar aanleiding van de analyse kan gesteld worden dat de pogingen tot directe conversie complex zijn en een actieve houding van de gebruikers vragen, ondanks het feit dat gebruikers op YouTube door de jaren heen juist een passievere houding hebben aangenomen. De nadruk ligt vooral op indirecte conversie. Door het creëren van wat ik een NPO3-bubbel noem, heeft de NPO een poging gedaan om de gebruiker op het platform YouTube te isoleren van alle content die niet gelinkt is aan NPO3. Om deze bubbel te versterken, maken de kanalen ook nog gebruik van een herkenbaarheidsstrategie, waarbij NPO3 en NPO3TV dezelfde lay-out gebruiken voor hun thumbnails, om zo op te vallen tussen alle andere video’s. Het kanaal van Spuiten en Slikken wijkt af van de strategieën die NPO3 en NPO3TV hanteren en legt de nadruk vooral op het eigen kanaal, wat ten koste kan gaan van de NPO3-bubbel. Er is een splitsing te zien tussen de twee hoofdkanalen en de kanalen, zoals Spuiten en Slikken, die tot een specifiek programma toebehoren. Op basis van de drie punten uit het concept platform imaginary die aan bod kwamen in dit onderzoek, blijkt het dat de NPO een steeds beter beeld krijgt over welk publiek ze aanspreken en hoe ze aan de hand van de algoritmes van YouTube hun interfaces zo goed mogelijk naar hun hand kunnen zetten om gebruikers aan zich te binden. Echter, het onderzoek toont ook aan dat de transitie naar online platforms nog altijd bezig is en er nog wel degelijk progressie geboekt kan worden in de aankomende jaren.