Code switching en de madrigalen van Maddalena Casulana

Abstract

Code switching (CS) is een term die in de linguïstiek wordt gebruikt om het overgaan van één taal of dialect op een andere binnen één taaluiting mee aan te duiden. Als muziek een taal is, zou ook hier sprake moeten kunnen zijn van CS. De hypothese in deze scriptie is dat Casulana op één of andere manier CS toepast. Ten eerste was componeren in de haar tijd vooral een mannenzaak. Daarnaast geldt voor de teksten van madrigalen in de zestiende eeuw veelal dat zij gaan over de onmogelijke liefde voor een vrouw; worden verhaald vanuit het mannelijke standpunt en een dubbelzinnige betekenis hebben. Het lijkt aannemelijk dat vrouwelijke madrigalisten andere keuzes voor teksten en verklanking maakten dan mannen. Al was het alleen maar omdat (generaliserend) vrouwen de – lichamelijke – liefde anders ervaren dan mannen. Met andere woorden: het lijkt aannemelijk dat Casulana gebruik maakt van een andere (muzikale) codes dan haar mannelijke collega’s in haar tijd. De hoofdvraag in deze scriptie luidt: kun je zeggen dat er in de madrigalen van Maddalena Casulana sprake is van CS en zo ja, op welke manier(en) en met welke reden(en)? Op deze vragen wordt geprobeerd een antwoord te vinden aan de hand van zes hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk wordt Maddalena Casulana geintroduceerd. Hoofdstuk 2 is gewijd aan de opvatting dat muziek als een taal kan worden beschouwd. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 de term code switching toegelicht, waarbij in gearceerde kaders kort de link met het onderwerp wordt gemaakt. Genderaspecten komen aan de orde in hoofdstuk 4 en hoofdstuk 5 bevat een analyse van twee van Casulana’s madrigalen. In het laatste hoofdstuk volgt een conclusie.