Nieuwe ouderen, nieuwe kansen voor Portaal: onderzoek naar de mate waarin woningcorporatie Portaal inspeelt op de vergrijzing

Abstract

Ouderen zijn steeds welvarender, gezonder en mobieler, maar dit geldt veel minder voor ouderen in een sociale huurwoning. Zij hebben dan ook andere wensen wat betreft wonen, zorg en welzijn. Voor ouderen is de woning erg belangrijk, als zorg- en activiteitencentrum en als uitvalsbasis voor sociale activiteiten. Woningcorporaties zijn een belangrijke speler op het gebied van wonen, zorg en welzijn voor de groeiende groep oudere huurders. Dit onderzoek draagt bij aan een beter begrip van de opstelling van woningcorporaties ten aanzien van wonen, zorg en welzijn voor ouderen door middel van een casestudy van woningcorporatie Portaal. De centrale vraag luidt: In hoeverre speelt woningcorporatie Portaal adequaat in op de veranderende woon- zorg- en welzijnswensen van ouderen van nu (2010) en in de toekomst (tot 2040) gezien de regionale verschillen binnen en buiten Portaal? Portaal bezit ruim 53.000 woningen verspreid over de regio’s Arnhem, Eemland, Leiden, Nijmegen en Utrecht, en richt zich op huishoudens met een laag of laagmidden inkomen en/of met een aangepaste woonvraag. Ouderen vormen een steeds grotere groep binnen de huurders van Portaal en hebben een relatief lage sociaaleconomische status. Ondanks de diversiteit binnen de groep ouderen wil men over het algemeen een ruime woning en zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen. Uit de beleidsanalyse en interviews blijkt dat Portaal zich vooral richt op het geschikt maken van bestaande en nieuwbouwwoningen voor huishoudens met een aangepaste woonvraag, waaronder ouderen. Minder aandacht is er voor vitale ouderen en voor welzijn. Er zijn verschillen tussen de regiobedrijven en per gemeente. Dit komt door interne factoren, zoals de rol van individuele medewerkers en het heersende beeld over ouderen, en externe factoren, zoals de aanwezigheid en opstelling van andere partijen en de mate van vergrijzing per gemeente. Een vergelijking met andere corporaties leert dat Portaal zeker geen vreemde is in de zoektocht naar hoe om te gaan met de vergrijzing. De grote toename in de vraag naar geschikte woningen zorgt ervoor dat corporaties zich vooral op het vastgoed richten. De woning is voor ouderen echter veel meer dan een huis en moet een thuis bieden voor ouderen waar sociale activiteiten plaats kunnen vinden en waar zo nodig zorg geleverd kan worden. Als eigenaar van die woning is het van belang dat corporaties dit inzien en hier mee aan de slag gaan. Het onderzoek levert daar concrete aanbevelingen voor.