Zelf-causatie over de Emoties van Anderen: De Invloed van Congruentie en Sociale Context.

Abstract

Welke factoren bepalen of personen een emotie van een ander aan zichzelf of aan iets of iemand anders toeschrijven? Dit onderzoek tracht een antwoord te geven op deze vraag door de rol van competitie als sociale context te onderzoeken bij het ontstaan van de gevoelens van zelf-causatie wanneer personen emoties van anderen observeren. Indien personen ergens aan denken, een actie uitvoeren en vervolgens een uitkomst observeren die overeenkomt met die gedachte, dan leidt een inferentieproces tot verhoogde gevoelens van zelf-causatie (Ruys & Aarts, working paper). In dit onderzoek wordt de rol van de sociale context waarin de uitkomst wordt geobserveerd, bij het ontstaan van gevoelens van zelf-causatie onderzocht. Ten eerste wordt verwacht dat mensen geneigd zijn om een bepaalde uitkomst aan zichzelf toe te schrijven wanneer voor het uitvoeren van een toepasselijke actie en het waarnemen van de uitkomst deze zelfde uitkomst actief is gemaakt in het geheugen. Ten tweede wordt verwacht dat mensen positieve uitkomsten meer aan zichzelf toeschrijven vergeleken met negatieve uitkomsten. Ten derde wordt verwacht dat wanneer er sprake is van competitie als sociale context, mensen geneigd zijn om een bepaalde uitkomst aan zichzelf toe te schrijven wanneer voor het uitvoeren van een toepasselijke actie en het waarnemen van de uitkomst een andere uitkomst actief is gemaakt in het geheugen. Dit is onderzocht met een taak waarin participanten bij de computer emoties die optreden bij samenwerking en competitie dienden op te roepen. De resultaten laten zien dat wanneer een uitkomst overeenkomt met emotie die voor het uitvoeren van de toepasselijke actie actief is gemaakt, mensen meer agentschap (= zelf-causatie) ervaren over de geobserveerde emotie. Ook laten de resultaten zien dat een positieve uitkomst zorgt voor een versterkt gevoel van zelf-causatie. Tenslotte blijkt een competitieve sociale context geen effect te hebben op de inferentie- en attributieprocessen die ten grondslag liggen aan het toe-eigenen van agentschap.