Hoe gewoon is boosheid en ongehoorzaamheid bij kleuters? Betrouwbaarheid en validiteit van de Examiner Active module binnen de DB-DOS.

Abstract

Doel: Onderzoeken van de betrouwbaarheid en validiteit van de Examiner Active (EA) module binnen de Disruptive Behavior Diagnostic Observation Schedule (DB-DOS), een observatiemethode voor onderzoek naar disruptief gedrag bij kleuters. De DB-DOS onderzoekt observeerbaar disruptief gedrag in drie domeinen: boosheidmodulatie, gedragsregulatie en competenties. Van de DB-DOS is in de Verenigde Staten aangetoond dat het een betrouwbaar en valide instrument is. Teneinde de DB-DOS in de klinische praktijk in Nederland toe te passen is het noodzakelijk om de berouwbaarheid en validiteit in de Nederlandse situatie te onderzoeken. Methode: In total zijn 251 jonge kinderen onderzocht. Er zijn vier groepen onderscheiden op grond van de toegekende diagnose: een groep kinderen met Oppositional Defiant Disorder (ODD) of Conduct Disorder (CD) (n = 34), een comorbide ODD/CD and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) groep (n = 51), een groep met ADHD (n = 61) en een controle groep (n = 58). Interne consistentie is onderzocht bij de hele steekproef (n = 251), interbeoordelaar betrouwbaarheid en test-hertest betrouwbaarheid zijn in twee aparte steekproeven onderzocht (n = 39 and n = 28). Validiteit is onderzocht in relatie tot rapportage van ouders en leerkrachten en door het berekenen van groepsverschillen. Resultaten: De interne consistentie en interbeoordelaar betrouwbaarheid van de DB-DOS domeinen binnen de EA context is goed te noemen. Wat betreft de test-hertest betrouwbaarheid waren de resultaten matig tot goed. Diverse DB-DOS scores hingen significant samen met gerapporteerd gedrag door mddel van de Child Behavior Check List (CBCL), Teacher Report Form (TRF), Child Global Assessment Scale (C-GAS) and Impact on Family Scale (IFS). Wat betreft de verschillen tussen de groepen is gebleken dat de ODD/CD groep significant hoger scoorde op boosheid modulatie dan de controlegroep en ADHD scoorde hoger op gedragsregulatie. Er zijn geen verschillen aangetoond tussen de groepen op competenties. Conclusie: De EA module lijkt een betrouwbaar observatieinstrument voor klinisch onderzoek naar disruptief gedrag bij kleuters. De resultaten op het gebied van de validiteit zijn veelbelovend met het oog op het adequaat onderscheiden van klinisch significant disruptief gedrag bij kleuters in de Nederlandse situatie.