Loopgroepen anders georganiseerd: vrijheid, blijheid? Een kwalitatief onderzoek naar de betekenisgeving van loopsportbeoefenaars aan de sociale binding binnen anders-georganiseerde loopgroepen

Abstract

Achtergrond: De loopsport lijkt in eerste instantie te typeren als een individuele sport. Slechts 3% van de hardlopers beoefent de loopsport bij een atletiekvereniging. Daarnaast is een onbekend aantal loopsporters actief in de zogenaamde anders-georganiseerde verbanden. Binnen deze verbanden is er sprake van de beoefening van een traditionele sport zonder dat dit onder de vlag van de officiële sportbond plaats vindt. Volgens diverse literatuur schijnt de kritische sportconsument steeds minder op zoek te zijn naar strong ties (in zware gemeenschappen als traditionele verenigingen), maar veel meer naar weak ties (in lichte gemeenschappen). Kenmerken deze anders-georganiseerde loopgroepen zich als lichte gemeenschappen of als zware gemeenschappen? Of zijn de verschillen in sociale binding, betrokkenheid en loyaliteit complexer, diffuser en minder voorspelbaar dan deze dichotomie tussen lichte en zware gemeenschappen doet vermoeden? Van belang is om na te gaan welke mate van sociale binding de leden zelf ervaren en hoe zij daar binnen de context van een anders-georganiseerde loopgroep naar handelen. De Atletiekunie is met deze kennis in staat om beter op de wensen en behoeften van loopsporters uit anders-georganiseerde loopgroepen in te spelen. Met als mogelijk gevolg dat de Atletiekunie haar bindingskracht kan vergroten.

Methodologie: De data is verzameld door gebruik te maken van drie verschillende dataverzamelingsmethodes: een deskresearch, participerende observaties en (semi) gestructureerde diepte-interviews. Bij de semi-gestructureerde diepte-interviews is voor het aanbrengen van structuur gebruik gemaakt van een topiclijst. Door het gebruik van verschillende dataverzamelingsmethodes is er sprake van een multi-methode aanpak, oftewel triangulatie. Door het toepassen van triangulatie ontstaat er een completer beeld van een complexe onderzoeksituatie als het gaat om de ervaren sociale binding binnen een loopgroep. De participerende observaties geven een beeld vanuit de betekenisgeving van de onderzoeker. Terwijl de semi-gestructureerde diepte-interviews een beeld geven vanuit de betekenisgeving van de respondenten.

Resultaten: De verschillen in betekenisgeving aan de beoefening van de loopsport binnen een anders-georganiseerde loopgroep zijn zeer divers. Een anders-georganiseerde loopgroep is voortdurend in beweging. De groep ontstaat vanuit een informeel initiatief en groeit stap voor stap richting een formelere organisatievorm. Er is in het begin nauwelijks sprake van de vorming van expliciete regels. Hierdoor voelt elk lid zich in eerste instantie binnen de groep thuis, maar naar mate er meer leden bijkomen zullen verschillen in betekenisgeving er toe leiden dat er binnen de groep subgroepen ontstaan. Vooral binnen deze subgroepen gaan leden sociale bindingen met elkaar aan.

Conclusie: Een anders-georganiseerde loopgroep valt niet op voorhand te typeren als een zware of lichte gemeenschap. Alhoewel vrijwel elke loopgroep vaak vanuit een informeel initiatief ontstaat (en op dat moment veel kenmerken aanneemt van een lichte gemeenschap), ontwikkelt de loopgroep zich in veel gevallen naar een formelere organisatie (met de daar bijhorende kenmerken van een zwaardere gemeenschap). De veronderstelde dichotomie tussen licht en zwaar bestaat niet. De verschillen tussen licht en zwaar zijn diffuser, complexer en minder voorspelbaar geworden.