Bekend met talent? Een kwalitatief onderzoek naar de betekenisgeving van KNHS bondscoaches en regiotrainers aan talent, talentherkenning en talentontwikkeling in de paardensport.

Abstract

Het doel van dit onderzoek was het inzichtelijk maken van de betekenissen die door KNHS bondscoaches en regiotrainers aan talent, talentherkenning en talentontwikkeling in de paardensport worden gegeven. Hiertoe zijn vijftien respondenten, allen KNHS bondscoach of regiotrainer, onderworpen aan diepte-interviews. Vragen voortvloeiend uit de literatuurstudie en de dagelijkse praktijk vormden de basis voor de interviews. Een analyse van de diepte-interviews laat zien dat talent moeilijk te definiëren is en er geen eenduidige richtlijnen bestaan op basis waarvan een ruiter/amazone als talent kan worden betiteld. Een combinatie van individuele aangeboren en aangeleerde eigenschappen maken iemand al dan niet tot talent. Talent wordt door de respondenten niet als belangrijkste voorwaarde voor succes gezien. Ook presteren op jonge leeftijd is volgens de respondenten geen garantie voor later topsportsucces. De paardensport kent een sportspecifieke factor welke wel in grote mate bepalend is voor succes; de pony of het paard waarmee de sport beoefend wordt. Talentherkenning in de paardensport is volgens de respondenten voorbehouden aan experts die vanwege hun jarenlange ervaring in staat zijn talent in een ruiter/amazone te herkennen. Talentherkenning is hierdoor per definitie subjectief. Volgens de respondenten zou talentherkenning niet moeten geschieden op basis van een momentopname of op basis van prestaties. Meerdere observatiemomenten tijdens wedstrijden en trainingen scheppen een completer beeld van de eigenschappen van een ruiter/amazone en maken inzichtelijk hoe en in welke mate een ruiter/amazone zich ontwikkelt. Talentherkenning en talentontwikkeling zijn hierdoor onlosmakelijk met elkaar verbonden. Voorts is het volgens de respondenten van belang om kwantiteitsdoelstellingen los te laten, i.e. niet een vooraf vastgesteld aantal ruiters/amazones selecteren, maar selecteren op basis van kwaliteit. Volgens de respondenten is het van belang om op jonge leeftijd spelenderwijs met een pony om te gaan. Ook onderstrepen zij het belang van een veelzijdige ontwikkeling door niet te vroeg te focussen op één discipline en een meer diverse sportbeoefening voor te staan. Ontwikkeling wordt enerzijds gezien als voorwaarde voor presteren, anderzijds stimuleert presteren de ontwikkeling. Hierdoor lijken ontwikkelen en presteren met elkaar in interactie. De paardensport is sportbeoefening met een paard. Goed paardenmateriaal bevordert de ontwikkeling en zonder goed paardenmateriaal is presteren onmogelijk. Kennis van paarden en paardrijden is hierbij een vereiste. Voorts zijn de context waarbinnen een ruiter/amazone gedijt van belang voor een goede ontwikkeling. De respondenten onderstrepen met name de invloed van ouders en de trainer/coach.