Twee kanten van de medaille. Sleutelfiguren uit de schaatssport over de gevolgen van de ontwikkeling van de merkenteams voor het topsportklimaat van het langebaanschaatsen en talentontwikkeling in het bijzonder

Abstract

Vanaf 1995 ontketende zich een revolutionaire ontwikkeling binnen de Nederlandse schaatssport doordat toprijders uit de KNSB kernploegen stapten. Heden ten dage speelt het langebaanschaatsen op het hoogste niveau zich voor een groot deel af bij de merkenteams. Onderzoek is verricht naar betekenissen die sleutelfiguren uit de schaatssport geven aan de gevolgen van de ontwikkeling van de merkenteams voor het topsportklimaat van het langebaanschaatsen en talentontwikkeling in het bijzonder. Een onderliggende vraag was hoe bruikbaar het SPLISS-model is bij het analyseren van een topsportklimaat. Er zijn 19 diepte-interviews gehouden met sleutelfiguren uit de schaatssport waaronder (oud-) topsporters, talenten, trainers, stafleden en bestuurders. Het blijkt dat enerzijds het topsportklimaat door de ontwikkeling van de merkenteams wordt geoptimaliseerd. Anderzijds gaan hier (onbedoelde) gevolgen mee gepaard die een problematischer karakter kennen in de jacht naar goud. De ontwikkelingen leiden tot nieuwe bestuurlijke en organisatorische dilemma’s. De sleutelfiguren kennen hier uiteenlopende betekenissen aan toe. Voorts is het SPLISS-model een vruchtbaar conceptueel model om topsportklimaten te doorgronden. Er zijn wel lacunes aanwezig en deze spitsen zich met name toe op de analysekracht van het model. Inzichten uit de figuratietheorie kunnen een waardevolle toevoeging bieden.