Tweedehands kerken. Een historisch onderzoek naar hoe Nederland omgaat met gebouwd religieus erfgoed (1960-2010)

Abstract

Sinds eind jaren zestig van de vorige eeuw doet zich in Nederland een duidelijke trend van ontkerkelijking voor. Onder meer met sloop en herbestemming heeft men de gevolgen daarvan het hoofd geboden. Niet altijd werd zorgvuldig omgegaan met dit belangrijke gebouwd religieus erfgoed. In hoeverre biedt herbestemming een geschikte oplossing voor het bedreigde gebouwd religieus erfgoed in Nederland? Dat is de vraag die in dit scriptieonderzoek centraal staat. Aan de hand van deelvragen wordt gekeken naar de historische context, naar de verschillende betekenissen die een kerkgebouw kan hebben, naar herbestemmingsdilemma’s, naar praktijkvoorbeelden en naar actuele maatschappelijke opvattingen op het gebied van de herbestemmingsproblematiek. Op grond van de bevindingen kan geconcludeerd worden dat de nadelen van herbestemming niet opwegen tegen de voordelen. Uitgaande van de functies en betekenissen van een kerkgebouw, kan gezegd worden dat herbestemming de juiste oplossing biedt voor het bedreigde religieus erfgoed. Toch blijkt dat er meer sturing nodig is vanuit overkoepelend beleid. Ook valt er nog veel winst te behalen op het vlak van besluitvorming, waardoor meer draagvlak voor herbestemming kan ontstaan.