Kastelen Herbestemd. Kastelen en buitenplaatsen als instelling voor geestelijke gezondheidszorg.

Abstract

De hoofdvraag van het onderzoek luidt als volgt: Welke kastelen en buitenplaatsen in Nederland zijn herbestemd als instelling voor geestelijke gezondheidszorg? Wat zijn de gevolgen geweest voor het gebouw en de omliggende omgeving? Uit het onderzoek bleken 35 kastelen en buitenplaatsen in Nederland ooit te zijn herbestemd in de GGZ. Vele zijn herbestemd rond 1890 en waren populair door hun afgelegen ligging. Uit de inventarisatie bleek dat de oorspronkelijke parkaanleg van de landgoederen vaak was aangetast, mede door de aanleg van paviljoenen voor de patiënten. De huizen blijken in de meerderheid van de gevallen gebruikt te zijn voor meerdere functies. In de beginjaren na de herbestemming werd een aantal huizen gebruikt voor de verpleging van patiënten. De belangrijkste en meest voorkomende functie was echter woning voor de directeur. De laatste decennia hebben deze gebouwen een meer representatieve functie verkregen. De kastelen en buitenplaatsen zijn door de herbestemming veranderd. Van een herbestemming kan iemand echter niets anders verwachten. Een aantal objecten zijn relatief goed behouden. In veel gevallen, zoals dat van het ziekenhuis Meerenberg, heeft de nieuwe functie als psychiatrische inrichting juist waarde toegevoegd aan het geheel.