Media en Christenen in Nederland: Hoe christelijke organisaties media inzetten om hun heilsboodschap over te brengen

Abstract

In dit onderzoek wordt het gebruik van media onder Nederlandse christelijke organisaties onderzocht. Het vertrekpunt voor deze analyse is dat het gebruik van media en het praktiseren van het christelijk geloof beiden “practices” zijn, waarvoor Stewart Hoover in zijn onderzoek naar de relatie tussen media en religie pleit (Hoover, 2006). Hiermee worden zowel het christelijk geloof alsmede media in het kader van culturele praktijken geplaatst en worden zo niet tot twee losse fenomenen gedegradeerd, die toevalligerwijs een relatie met elkaar hebben. Hiermee wordt voorkomen dat media en het christelijk geloof zodanig worden gedefinieerd, dat een relationeel onderzoek onmogelijk wordt. Door het christelijk geloof als praktijk of bezigheid te definiëren, wordt het geplaatst in de cultuur.

Het onderzoek wordt aan de hand van drie casussen verricht: het themakanaal van een christelijke omroep (Spirit 24, NCRV), een christelijke mediaorganisatie (Luisterpost - Bralectah) en een christelijk forum (GKV-forum). Bij alle casussen wordt allereerst hun plek in de samenleving beschreven, wat doen de organisaties en voor wie? Vervolgens wordt gekeken naar het medium wat zij inzetten, welke boodschap(pen) versturen zij? Bij alle casussen valt door de bredere culturele analyse die in eerste instantie gemaakt is en daarnaast een smallere analyse van de organisatie te zien dat de wijze van het gebruik van het ingezette medium een afspiegeling is van de culturele analyse. Met andere woorden, het gebruik van de media door de organisaties wordt bepaald door het samenspel van de diverse culturele factoren waarbinnen deze organisaties opereren.

De belangrijkste culturele factor is het gegeven dat de organisaties christelijk zijn. In het christendom is het zogenaamde getuigenis, een persoonlijke verdediging of verantwoording van het geloof van een individu, van groot belang in het dialoog met zowel christenen als niet-christenen. Bij praktisch alle geanalyseerde media is te zien dat mensen media gebruiken voor dit getuigen, of dat organisaties de getuigenissen van mensen gebruiken om christelijk te zijn in hun mediagebruik.