Attentie! Bibliotheekgebruikers in beeld

Abstract

In mijn scriptie staat de volgende vraagstelling centraal: wat is de invloed van de steeds verdergaande automatisering en het daarbij behorende huidige beleid van openbare bibliotheken op het publieke en private domein c.q. openbare karakter en eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer? Belangrijke onderdelen van de maatschappelijke functie van openbare bibliotheken zijn de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer en het openbare karakter van openbare bibliotheken. Deze onderdelen zijn o.a. terug te vinden in het Statuut voor de Openbare Bibliotheek uit 1990 waarin de grondslag van het handelen van openbare bibliotheken is vastgelegd. Door het openbare karakter zijn openbare bibliotheken onderdeel van het publieke domein. En door de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer zijn openbare bibliotheken tevens onderdeel van het private domein. Het publieke en private domein zal ik uitwerken aan de hand van ‘The Human Condition’ (1958) van Hannah Arendt. In het antwoord op de vraagstelling zal ik aantonen dat het private domein c.q. eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer wordt aangetast door de steeds verdergaande automatisering en het daarbij behorende huidige beleid van openbare bibliotheken.

De filosofische bijdrage van mijn scriptie is het stilstaan bij de praktijk van openbare bibliotheken en tegelijkertijd de maatschappelijke functie hierin meenemen. In de scriptie zal duidelijk worden dat men in de praktijk niet altijd de maatschappelijke functie aanhoudt. Ik wil verder opmerken dat het in mijn scriptie niet gaat om wat er wettelijk gezien wel/niet mag. Vanuit filosofisch oogpunt is het juist interessant dat wat wettelijke gezien wel/niet mag, niet gelijk hoeft te staan met wat moreel gezien het goede is.

De opbouw van mijn scriptie is als volgt. In het eerste hoofdstuk wordt een korte historie van Nederlandse openbare bibliotheken gegeven. Daarna volgt een hoofdstuk over de maatschappelijke functie van openbare bibliotheken. In het derde hoofdstuk zal ik de steeds verdergaande automatisering en het daarbij behorende huidige beleid van openbare bibliotheken uitwerken. Voor dit hoofdstuk zal ik gegevens uit de uitgevoerde online enquête van mijn onderzoeksstage gebruiken. Verder gaat het hierbij nadrukkelijk om automatisering die van invloed is op de persoonsgegevens van de bibliotheekgebruikers. In het vierde hoofdstuk wordt het onderscheid tussen het publieke en het private domein aan de hand van het boek ‘The Human Condition’ (1958) van Hannah Arendt behandeld. In het laatste hoofdstuk komen de drie voorgaande hoofdstukken bij elkaar om uiteindelijk een antwoord te formuleren op de eerdergenoemde vraagstelling. (zie: Bijlage 1 Schematische weergave scriptie)