| dc.description.abstract | De Rijksoverheid geeft jaarlijks ruim €16 miljard uit aan inkoop. Inkoop kan daarom een belangrijke rol spelen bij het stimuleren van innovaties en het realiseren van maatschappelijke doelen. Toch wordt innovatiegerichte inkoop in de praktijk weinig ingezet, zo ook binnen het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Daarom stond in dit onderzoek centraal: Hoe kan innovatiegericht inkopen binnen OCW worden bevorderd?
In dit onderzoek is gekeken welke factoren belemmerend en juist stimulerend werken voor innovatiegericht inkopen binnen OCW. Het onderzoek bestaat uit zowel literatuuronderzoek als interviews met experts op het gebied van inkoop, innovatie, of innovatiegerichte inkoop. Uit de analyse blijkt dat tijd, geld en capaciteit de randvoorwaarden vormen. Binnen het en OCW zijn budgetten vaak kortlopend en zijn medewerkers druk met dagelijkse taken, waardoor er weinig ruimte overblijft voor innovatie. Tegelijkertijd is binnen OCW niet altijd de juiste kennis en ervaring om innovatiegericht in te kopen. Ook is er binnen OCW weinig bekendheid met de strategische mogelijkheden van inkoop: wie niet weet wat er mogelijk is, zal het niet snel toepassen.
Een ander belangrijk inzicht betreft de rol van opdrachtgevers. Zowel de literatuur als de geïnterviewden benadrukken dat het helpt als innovatievragen al door opdrachtgevers zelf worden ingebracht. Wanneer inkoop eerder in het proces betrokken wordt, kunnen zij het proces begeleiden om tot een oplossing te komen die aansluit bij beleidsdoelen en neemt de kans op innovatie toe. Nu wordt inkoop vaak pas laat in het proces betrokken, waardoor ruimte voor innovatie beperkt blijft. Daarnaast blijkt kennis over innovatiegerichte inkoop zich nu vooral via bestaande netwerken en persoonlijke ervaring te verspreiden. Op de langere termijn is een bredere, strategische verankering binnen OCW nodig.
Op basis van de bevindingen in het onderzoek is het overkoepelende advies: beleg de verantwoordelijkheid voor innovatiegerichte inkoop bij de directie die zich bezighoudt met de toekomst van OCW. Zo kunnen innovatie en inkoop meer verbonden worden. Door deze directie verantwoordelijk te maken, sluit innovatiegerichte inkoop beter aan bij de strategische, langetermijndoelen van OCW. De directie kan dan de volgende punten oppakken:
1. Fouten durven maken
Ruimte geven om te experimenteren en van fouten te leren.
2. Innovatie vastleggen en volgen
Duidelijke definities opstellen en regelmatig de voortgang monitoren.
3. Kennis delen
Voorbeelden en resultaten van eerdere projecten actief verspreiden.
4. Gemotiveerde personen tijdig inschakelen
Mensen met enthousiasme en lef tijdig betrekken.
5. Samenwerking en communicatie
Intern en met marktpartijen blijvend in contact blijven en informatie uitwisselen.
Deze adviezen helpen om de huidige belemmeringen van innovatiegerichte inkoop binnen OCW te overkomen. Zo kan innovatiegericht inkopen meer strategisch ingezet worden om problemen aan te pakken en zo effectief bij te dragen aan de maatschappelijke opgaven van morgen. | |
