Nieuwkomers in de zorg

Abstract

De Nederlandse zorgsector kampt al jaren met grote personeelstekorten en de verwachting is dat deze tekorten de komende jaren alleen maar toe zullen nemen. Tegelijkertijd zijn er in Nederland veel (hoogopgeleide) nieuwkomers met een opleidingsachtergrond en/of werkervaring in de zorg die moeite hebben om passend werk te vinden en te behouden. Dit onderzoek kijkt welke vormen van ondersteuning leidinggevenden en Nederlandse collega’s bieden aan nieuwkomers, hoe nieuwkomers deze steun ervaren en hoe dit doorwerkt in hun tevredenheid, betrokkenheid en vertrekintentie. In dit onderzoek worden twee vormen van sociale uitwisseling onderzocht, namelijk de uitwisseling tussen nieuwkomers en hun leidinggevenden (Leader-Member Exchange; LMX) en de uitwisseling tussen nieuwkomers en hun Nederlandse collega’s (Team-Member Exchange; TMX). Zowel LMX als TMX worden onderzocht vanuit het perspectief van leidinggevenden en collega’s (implemented HRM) en dat van de nieuwkomer zelf (perceived) om verschillen in intentie en beleving van ondersteuning bloot te leggen. De studie is kwalitatief van aard en is uitgevoerd aan de hand van 22 semigestructureerde interviews met nieuwkomers, hun leidinggevenden en hun Nederlandse collega’s. De resultaten laten zien dat zowel leidinggevenden als collega’s op verschillende manieren steun bieden. Dit gaat om werkgerichte steun – zoals hulp bij werkzaamheden en taalontwikkeling –, emotionele steun en steun bij zaken buiten werk. De ervaren steun draagt bij aan verschillende positieve werkuitkomsten. Waar in eerste instantie werktevredenheid werd onderzocht, kwamen uit de data meerdere positieve werkervaringen naar voren, zoals motivatie en werkplezier. Daarnaast blijkt dat steun ook bijdraagt aan de affectieve betrokkenheid en een lage vertrekintentie van nieuwkomers. Dit onderzoek levert een bijdrage aan de literatuur over sociale uitwisseling op de werkvloer met nieuwkomers. Daarnaast geeft het onderzoek handvatten voor organisaties die medewerkers met een nieuwkomersachtergrond in dienst hebben of willen nemen. Door inzicht te geven in effectieve vormen van ondersteuning kunnen zorgorganisaties gerichter beleid ontwikkelen en uitvoeren om het potentieel van nieuwkomers optimaal te benutten.