Kruispunten in de geschiedenis, Een ontwerponderzoek naar intersectionaliteit binnen het geschiedenisonderwijs

Abstract

Deze scriptie is een verslaglegging van een ontwerponderzoek naar intersectionaliteit in het geschiedenisonderwijs. Intersectionaliteit is een manier van onderzoek doen die rekening houdt met verschillende aspecten van iemands identiteit en de machtsverhoudingen die daarin een rol spelen, bijvoorbeeld maar niet beperkt tot: gender, etniciteit, afkomst, sociaaleconomische status etc. en de manier waarop deze aspecten elkaar beïnvloeden. Hoewel intersectionaliteit een plek kan vinden binnen zowel burgerschapsonderwijs als het geschiedenisonderwijs, is er nog weinig over geschreven. Het theoretisch kader behandelt de ontwikkeling van vrouwengeschiedenis, gendergeschiedenis en intersectionaliteit, en legt verbindingen met burgerschapsvorming, multiperspectiviteit en docent agency. Ook wordt uitgelegd hoe intersectionaliteit zich verhoudt tot het curriculum en de ruimte die docenten ervaren om hierin eigen keuzes te maken. Vanuit de literatuur en de onderwijscontext zijn vier ontwerpprincipes geformuleerd, waarop een eerste versie van het framework is gebaseerd. Het ontwerponderzoek bestaat uit meerdere evaluatierondes: een focusgroep tijdens een nascholing, interviews met drie geschiedenisdocenten en een gesprek met een lerarenopleider. Hieruit blijkt dat het framework houvast biedt en herkenbaar is voor docenten, mits het duidelijk wordt toegelicht en visueel goed is opgebouwd. Het structuur geven aan intersectionele mogelijkheden bleek waardenvol. Tegelijkertijd bleek het moeilijk concrete voorbeelden te geven vanwege de complexiteit. In de discussie worden beperkingen van het onderzoek benoemd, zoals de beperkte toetsing in de klaspraktijk en de behoefte aan verdieping voor het vmbo. De scriptie sluit af met suggesties voor vervolgonderzoek, waaronder de verdere doorontwikkeling van het framework, lesvoorbeelden voor verschillende niveaus en vakken, en bredere implementatie binnen het voortgezet onderwijs.