Morfosyntactische verwerkingspatronen in het Nederlands: Zinsverwerking van een- en meertalige kinderen met en zonder TOS

Abstract

Steeds meer onderzoek heeft aangetoond dat het taalverwerkingsvermogen van meertalige kinderen met een typische taalontwikkeling niet afwijkt van dat van eentalige kinderen met een typische taalontwikkeling, ondanks dat de meertalige kinderen vaker fouten maken in hun taalproductie. Het effect van meertaligheid op de taalverwerking staat daarom in de belangstelling. Bovendien is er nog weinig onderzoek naar het effect van meertaligheid op het taalverwerkingsvermogen bij kinderen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Daarnaast is het nog onduidelijk of er bij meertalige kinderen met TOS een cumulatief effect optreedt waarbij zij extra veel moeite ervaren met taal(leren) vanwege hun meertaligheid gecombineerd met TOS. In dit onderzoek werd het begrip van morfosyntactische aanwijzingen (nominale congruentie en werkwoordinflectie) bij eentalige en meertalige kinderen met en zonder TOS onderzocht door middel van een Visual World Paradigma-test met eye-tracking. Deze test werd bij de kinderen zonder TOS op twee verschillende manieren uitgevoerd: de officiële versie op de SMI-eye-tracker en de onlineversie op een laptop. De resultaten van de SMI-test tonen aan dat de meertalige kinderen zonder TOS in staat waren om morfosyntactische aanwijzingen te interpreteren, dit zelfs beter deden dan de eentalige kinderen zonder TOS, en hiermee te onderscheiden waren van de een- en meertalige kinderen met TOS. Daarnaast presteerden de meertalige kinderen met TOS slechter dan de andere groepen, wat duidt op een cumulatief effect van meertaligheid en TOS. De resultaten van de laptoptestversie lieten een zwakker effect zien dan die van de SMI-versie.