Terminologische consistentie binnen vertalingen van EU-wetgeving: de Green Deal

Abstract

Deze scriptie doet onderzoek naar de intra-en interlinguale mate van terminologische variatie in vertalingen van Europese wetgeving. Daarbij beantwoordt de scriptie de volgende onderzoeksvraag: ‘In welke mate en op welke manieren komt terminologische variatie (zowel intra- als interlinguaal) voor in de Engelse en Nederlandse taalversies van EU-wetgeving inzake de uitstoot van broeikasgassen?’. Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden wordt er een corpus van wetteksten samengesteld die vervolgens door middel van het programma Sketch Engine wordt geanalyseerd. Er worden vijf sleutelbegrippen onderzocht: greenhouse gas, renewable energy, CO₂, climate change en fossil fuel. De Interlingual Variation Index (IVI) wordt gebruikt om de mate van interlinguale variatie kwantitatief te meten en te vergelijken. Uit de resultaten blijkt dat variatie wijdverbreid is, maar dat de mate en het soort variatie sterk afhankelijk is van concept, taal, context en tijdsperiode. Voor termen als CO₂ en climate change werd volledige consistentie vastgesteld, terwijl termen als renewable energy en greenhouse gas meer variatie vertoonden. Over het algemeen is intralinguaal een hogere mate van variatie dan interlinguaal. Ook is het gemiddelde aantal termen per concept in de Nederlandse vertalingen hoger dan in de Engelse bronteksten. Interlinguaal hebben drie van de vijf concepten een IVI-score van nul. Bij de andere twee concepten varieert de score. Gemiddeld daalt de absolute IVI-score, terwijl de relatieve IVI stijgt, wat suggereert dat variatie nog steeds regelmatig voorkomt. De vormen van variatie die het meest voorkomen in de Engelse teksten zijn afkortingen, in de Nederlandse teksten parafrase. Deze bevindingen ondersteunen de hypothese dat terminologische stabiliteit toeneemt naarmate wetgeving vordert, maar dat variatie binnen institutionele kaders blijft bestaan. De scriptie levert daarmee een bijdrage aan descriptieve terminologieonderzoeken en biedt praktische inzichten voor juridische vertalers binnen de EU-context.