Het gemis aan vrouwen- en wereldgeschiedenis. Een ontwerponderzoek naar meer aandacht voor vrouwen- en wereldgeschiedenis door docenten in het geschiedenisonderwijs.

Abstract

Deze masterscriptie is het verslag van een ontwerponderzoek. Het onderzoeksdoel was: bijdragen aan het realiseren van meer aandacht voor vrouwen- en wereldgeschiedenis in het Nederlandse voorgezet geschiedenisonderwijs. Een uitgebreide voorbereidende oriëntatie heeft drie conclusies opgeleverd: (1) Vrouwen- en wereldgeschiedenis spelen een kleine rol in het geschreven en uitgevoerde curriculum. Ruimte voor deze geschiedenis wordt door docenten vaak niet herkend of door een gebrek aan tijd en lesmateriaal niet benut. (2) Aandacht voor vrouwen- en wereldgeschiedenis zorgt voor een diverser curriculum met meer representativiteit, ruimte voor multiperspectiviteit en aandacht voor tegenstellingen en ongelijkheid. Hierdoor kunnen docenten meerdere onderwijsdoelen nastreven met betrekking tot de beginsituatie van leerlingen en de doeldomeinen kwalificatie, socialisatie en subjectificatie. (3) Curriculumherziening, methodeherziening en het aanpassen van de curriculumuitvoering door docenten kunnen meer aandacht voor vrouwen- en wereldgeschiedenis realiseren. Op basis van deze bevindingen is besloten om een handreiking voor geschiedenisdocenten te ontwerpen voor het aanpassen van hun curriculumuitvoering.

De onderzoeksvraag luidde: aan welke criteria moet een handreiking voor geschiedenisdocenten voldoen om meer aandacht voor vrouwen- en wereldgeschiedenis mogelijk te maken? Deze vraag is beantwoord middels een evaluatie van de handreiking door twee focusgroepen van docenten en docenten-in-opleiding. Voor de docentenevaluatie is een vragenlijst gebruikt. De docenten-in-opleiding hebben hun evaluatie mondeling volbracht en overgedragen. Dit onderzoek heeft aangetoond dat docenten het aanpassen van hun curriculumuitvoering met een handreiking als een vruchtbare methode zien voor het realiseren van meer aandacht voor vrouwen- en wereldgeschiedenis. Een handreiking kan de ruimte voor vrouwen- en wereldgeschiedenis duidelijk maken, docenten in staat stellen deze te benutten en praktisch lesmateriaal leveren. Daarnaast zijn er tien ontwerpcriteria en een bruikbare docentenhandreiking voor het realiseren van meer aandacht voor vrouwen- en wereldgeschiedenis in het Nederlandse voorgezet geschiedenisonderwijs geproduceerd. De conclusies zijn voornamelijk relevant voor de specifieke onderzoekscontext, maar kunnen case-by-case gegeneraliseerd worden voor ander onderzoek.