Set in Stone. Nederlandse en Belgische Koloniale Monumenten en de Herinnering aan het Kolonialisme in de Openbare Ruimte

Abstract

Tijdens deze scriptie is onderzoek gedaan naar de manier waarop Nederland en België het koloniale verleden hebben herinnerd door middel van koloniale monumenten in de openbare ruimte. Huidige vergelijkingen tussen beide landen op dit gebied geven aan dat in de Belgische openbare ruimte geen ruimte is voor de problematische aspecten van het koloniale verleden waar deze in de Nederlandse openbare ruimte wel een plaats krijgen. Deze vergelijkingen missen echter een mate van diepgang betreffende Nederland waardoor de uitkomst in twijfel getrokken kan worden. Tijdens dit onderzoek zijn beide landen in de periode vanaf 1950 tot het heden opnieuw met elkaar vergeleken, ditmaal met een grote diepgang op Nederland, om de verhouding tussen beide landen te verduidelijken. Hierbij is gebruikgemaakt van twee aspecten uit de memory studies. Allereerst is aan de hand van de nationale herinnering bepaald hoe de beide landen het koloniale verleden herinneren. De interactie tussen koloniale monumenten en de nationale herinnering en de ontwikkeling hiervan zijn daarna met behulp van een viertal casussen in kaart gebracht. Daarnaast is gebruikgemaakt van het aspect tegen-herinnering om in kaart te brengen hoe de strijd tussen de tegen-herinnering en nationale herinnering de koloniale monumenten in beide landen heeft beïnvloed. Uit dit alles is naar voren gekomen dat koloniale monumenten in de openbare ruimte in beide landen gedurende de gehele onderzoeksperiode de nationale herinnering hebben uitgedragen. Vanuit de tegen-herinnering is tijdens de onderzoeksperiode in Nederland, en in mindere mate in België, geprobeerd om herinnering die de koloniale monumenten uitstralen aan te passen. In beide landen heeft dit weinig impact gehad op de boodschap die de monumenten hebben uitgedragen. Het grote verschil tussen beide landen is dat er in Nederland monumenten voor postkoloniale stemmen aanwezig zijn. Deze monumenten hebben echter geen afbreuk gedaan aan de nationale herinnering vanwege het slachtofferschap dat deze monumenten uitdragen.