De kracht van een goed gesprek over een boek

Abstract

Niet alleen het lezen van literatuur, maar ook het voeren van boekgesprekken is belangrijk in het voortgezet onderwijs. Het is echter de vraag of ieder gesprek over een boek even effectief is. Wat voor soort gesprekken zorgen ervoor dat leerlingen goed leren praten met en over literatuur? In dit onderzoek onder 4 havo-leerlingen is gekeken naar de invloed van explorerende gespreksvoering op literaire competentie en naar het explorerende karakter van twee gespreksvormen: een dialogisch boekgesprek en een gestructureerd boekgesprek. In dit onderzoek is er een lineair en significant verband gevonden tussen explorerende gespreksvoering en literaire competentie. Bij beide gespreksvormen is een meer dan gemiddeld explorerend karakter aangetoond; tussen de twee gespreksvormen zijn geen significante verschillen ontdekt. Verder laten leerlingen na de twee interventies een significante stijging zien op zowel literaire competentie als explorerende gespreksvoering, ongeacht de vorm van het boekgesprek. Daarom kan op basis van dit onderzoek worden geconcludeerd dat een dialogisch boekgesprek en een gestructureerd boekgesprek beide gespreksvormen zijn die leerlingen aanzetten tot praten met en over literatuur op een explorerende manier: het effect van deze gesprekken is positief op zowel de literaire competentie als de gespreksvaardigheden van 4 havo-leerlingen. Dit onderzoek onder 4 havo-leerlingen onderschrijft het nut van boekgesprekken en biedt aanknopingspunten voor integratie van literatuur, gespreksvaardigheden en argumentatievaardigheden. Daarbij zijn beide gespreksvormen waardevol om in te zetten al naar gelang de behoefte van leerlingen aan structuur of zelfstandigheid.