| dc.description.abstract | Het lerarentekort binnen het primair onderwijs in Nederland bedreigt de kwaliteit van het onderwijs, de kansengelijkheid en uiteindelijk ook de beschikbaarheid van gekwalificeerde mensen op de arbeidsmarkt. Om het tekort terug te dringen heeft het Ministerie van OCW in samenwerking met andere partners de campagne ‘Werken in het onderwijs. De baan van het leven’ gelanceerd. Een centraal element in de campagne is een video die als doel heeft mensen te werven en behouden voor het onderwijs. Het doel van deze studie is inzicht opdoen in de intentie van startende po-leekrachten binnen regio Utrecht om werkzaam te blijven binnen het po en inzicht opdoen in de overtuigende werking van de video om startende po-leerkrachten te behouden voor het primair onderwijs. De daaruit voortvloeiende onderzoeksvraag is: Welke overtuigingen hebben startende leerkrachten in de regio Utrecht ten aanzien van werkzaam te blijven als leerkracht in het primair onderwijs en hoe verhouden deze zich tot tekens in de video uit de campagne ‘Werken in het onderwijs. De baan van het leven.’?
Om deze vraag te beantwoorden zijn een literatuurstudie, semiotische analyse en semi-gestructureerde interviews uitgevoerd. Voor inzichten in de persuasieve werking van de video en de overtuigingen die een rol spelen in de keuze om werkzaam te blijven binnen het onderwijs en is gebruik gemaakt van het integrale model voor gedragsvoorspelling (Fishbein & Yzer) en inzichten met betrekking tot identificatie (Cohen, 2001). Met betrekking tot de betekenis van de video is gebruik gemaakt van de beschrijving van tekens in termen van signifier en signified (Chandler, 2017) en de representatieve, interpersoonlijke en compositionele metafuncties (Kress & Van Leeuwen, 2021) die in visuele communicatie een rol spelen in de productie van betekenis.
Uit de resultaten blijkt een positieve intentie ten aanzien van werken blijven werken in het primair onderwijs, echter niet voor altijd of in voltijd vorm. Overtuigingen die een positieve attitude versterken hebben onder andere te maken met gunstige arbeidsvoorwaarden, de impact op kinderen en maatschappij, de uitdaging en veelzijdigheid van het vak. Overtuigingen die een negatieve attitude versterken zijn hebben onder andere te maken met ouders van leerlingen, onbetaald (over)werken, de zwaarte van het werk en weinig carrière- en salarisperspectief. De gepercipieerde norm speelt volgens participanten een zeer beperkte tot geen rol in hun keuze om werkzaam te blijven in het primair onderwijs. Overtuigingen die een positieve of negatieve eigeneffectiviteit versterken hebben te maken met de aard van het werk, opgedane kennis en vaardigheden, persoonlijke eigenschappen organisatiefactoren zoals begeleiding en ouders van leerlingen. Van al deze overtuigingen komen er slechts weinig voor in de video, waardoor de video op inhoudelijk vlak weinig overtuigend is voor startende po-leerkrachten uit de regio Utrecht.
Wat betreft betekenis van de video blijkt uit de resultaten dat de video zoals beoogd een divers beeld schetst van (werken) in het onderwijs en dat onderwijs meer is dan enkel lesjes. Tekens in de video brengen de boodschap op een overtuigende manier over en participanten hebben een positieve attitude ten aanzien van deze tekens. De vrouw die het heeft over een tweede thuis is een overtuigende boodschapper, omdat participanten zich met haar kunnen identificeren. Zodoende is de video wat betreft vorm overtuigend.
De resultaten van dit onderzoek zijn bruikbaar voor communicatieprofessionals en beleidsmakers die het lerarentekort tegen willen gaan. Met name de overtuigingen die een positieve/negatieve attitude, norm of eigeneffectiviteit versterken bieden inzicht in factoren waar beleid en communicatie mogelijk op gericht kunnen worden in de strijd tegen het lerarentekort in het primair onderwijs. | |
