| dc.description.abstract | De afgelopen jaren zijn er een aantal berichten geweest over griffiers van gemeenteraden die een zodanige druk in de verhouding met de gemeenteraad ervaren, dat zij zich onveilig voelen. Dit kan in verband worden gebracht met politisering, een mechanisme dat ervoor zorgt dat politieke aspecten meer worden geanticipeerd en geïntegreerd in het functioneren van de ambtenarij. Dit is echter zelden onderzocht op lokaal niveau. Daarom is dit onderzoek opgezet om de volgende vraag te beantwoorden: in hoeverre wordt de positie van gemeentelijke griffiers beïnvloed door politisering?
In deze hoofdvraag wordt de positie van de griffier ingevuld door het ambtelijk vakmanschap en de bijbehorende kernwaarden voor griffiers. De griffier is een ambtenaar in dienst van de gemeenteraad, waardoor de kernwaarden voor ambtenaren een belangrijk onderdeel vormen van het vakmanschap van de griffier. Voor de griffier specifiek zijn neutraliteit en onafhankelijkheid, maar ook transparantie en dienstbaarheid belangrijke kernwaarden. Door politisering kunnen politieke aspecten en politieke waarden een grotere rol spelen in het functioneren van de ambtenarij. Dit kan ten positieve uitwerken voor de mate van democratie, maar het kan ook de vrijheid van ambtenaren beperken om neutraal en onafhankelijk advies te geven. Vanuit de literatuur wordt daarom verwacht dat politisering de meeste invloed heeft op neutraliteit.
Dit is onderzocht door middel van een vragenlijst die verspreid is onder griffiers en 15 interviews met griffiers. Daaruit bleek dat politisering ook in gemeenten speelt, waarbij griffiers aangeven dat dit tot op zekere hoogte positief kan uitwerken. De grens tot wanneer het een positieve bijdrage is, is wat subjectief en verschilt per griffier. Daarnaast blijkt dat griffiers niet vaak politisering ervaren die op hun eigen positie betrekking heeft. Wanneer dit wel gebeurt, volgt dit vaak op tegenspraak die de griffier levert vanuit de neutrale en onafhankelijke positie. Het raakt daarmee wel de kernwaarden van neutraliteit, onafhankelijkheid en integriteit, maar de griffier wijkt niet af van deze waarden door politisering. Vaak zorgt politisering er juist voor dat de griffier sterker terugvalt op deze kernwaarden om er op een adequate manier mee om te gaan. Wanneer griffiers echter naar eigen inzicht door politisering hun werk niet meer kunnen doen en de kernwaarden niet meer kunnen waarborgen, kan politisering resulteren in het vertrek van de griffier. Een belangrijke factor hierin is dat de griffier zich lastig kan verdedigen wanneer deze in het politieke debat getrokken wordt, en niet gemakkelijk kan rekenen op de steun van de gemeenteraad. Meer specifiek zou de griffier zich moeten kunnen verlaten op de werkgeverscommissie als werkgever van de griffier, maar in de praktijk kunnen of durven griffiers daar niet altijd op te rekenen in het geval van politisering. Politisering van de griffier zelf komt dus niet vaak voor, maar het brengt wel de kwetsbaarheid van de positie van de griffier aan het licht. | |
