De uitverkiezing in Der Leken Wechwyser van Johannes Anastasius Veluanus. Een gereformeerde afwijzing van de dubbele predestinatie.

Abstract

In zijn belangrijkste werk, "Der Leken Wechwyser" (1554, een polemisch pastoraal-theologisch handboek voor leken), is de Nederlandse reformator Johannes Anastasius Veluanus (Jan Gerritsz. Versteghe, +/- 1519-1570) over het algemeen zeer positief over Johannes Calvijn. Als het echter gaat om de leer van de dubbele predestinatie, is hij radicaal afwijzend. Toch wordt hij in bepaalde kringen graag 'gereformeerd theoloog' genoemd. De vraag die in deze scriptie wordt gesteld, is: Hoe is het te verklaren dat Anastasius Veluanus zo positief is ten opzichte van Calvijn, maar qua predestinatieleer een hele andere kant opgaat? Vragen die daarin meeklinken zijn: Wat is 'gereformeerd' eigenlijk? Zijn de verwijten van Remonstrantisme die hij gekregen heeft, terecht? Is het terecht dat Anastasius ondanks zijn afwijzing van de dubbele predestinatie in sommige kringen met liefde 'gereformeerd Nederlandse reformator' wordt genoemd?