Waar liggen uw grenzen? De grenzen van behandeling

Abstract

Patiënten moeten vroegtijdig nadenken over hun behandelwensen en -grenzen zodat artsen in een spoedeisende situatie weten wat de wensen van de patiënt zijn. Daarnaast kan het bespreken van behandelwensen leiden tot weloverwogen behandelkeuzes. Deze gezamenlijke besluitvorming tussen artsen en patiënten is belangrijk en gebaseerd op klinisch bewijs en persoonlijke waarden. Artsen en patiënten vinden gezamenlijke besluitvorming lastig vanwege verschillende redenen. De introductie van behandelgrenzen in consulten is een complex vraagstuk dat communicatieve en geneeskundige aspecten omvat. Het onderzoek naar dit onderwerp is beperkt, maar kan bijdragen aan een beter begrip en implementatie van gezamenlijke besluitvorming en daarmee de zorg verbeteren. Dit onderzoek maakt gebruik van een bestaande dataset van video-opnames van zorgbeslissingsgesprekken op de polikliniek interne geneeskunde van het UMCU. De opnames bevatten consulten waarin behandelwensen en -grenzen tussen arts en patiënt worden besproken. De gegevens zijn afkomstig van 150 video-opnames tussen oktober 2018 en februari 2020. Conversatieanalyse wordt gebruikt om de interactie tussen arts en patiënt te analyseren en te begrijpen. Het onderzoek maakt gebruik van een interdisciplinaire benadering, waarbij de disciplines geneeskunde en communicatiewetenschappen worden gecombineerd om tot nieuwe inzichten te komen. De analyse geeft inzicht in hoe artsen het gesprek over behandelgrenzen initiëren. Dit gebeurt op verschillende manieren: (1) het geven van opsommingen, (2) het toevoegen van ‘nog één ding’, (3) verantwoording via het onderzoek, (4) introductie als een ‘gekke’ vraag. Artsen benadrukken het belang van het onderwerp en vragen naar de gedachten van de patiënt. Het laatste deel van de analyse laat zien hoe een patiënt het onderwerp introduceert, en de arts reageert met informatie en hulp bij besluitvorming. Het belang van open en eerlijke communicatie over behandelbeperkingen en de wensen van de patiënt wordt benadrukt. Het onderwerp van behandelbeperkingen is gevoelig, omdat het gaat over het einde van het leven en de mogelijkheid om niet te behandelen. Artsen gebruiken verschillende technieken om het onderwerp in te leiden, zoals het gebruik van opsommingen, de uiting ‘nog één ding’ en het verwijzen naar onderzoek. Ze kunnen ook het onderwerp introduceren door het een ‘gekke’ vraag te noemen en daarmee het gesprek luchtig te openen. Het is belangrijk dat artsen deze gevoelige onderwerpen op een neutrale en begrijpelijke manier bespreken, waarbij een directe vraag en ruimte voor de patiënt om te reageren essentieel zijn. Te lange inleidingen kunnen de participatie van de patiënt beperken en de autonomie bij het antwoorden bemoeilijken.