Betekent dakloosheid stemloosheid?

Abstract

Dakloze mensen hebben veel baat bij maatschappelijke verandering, maar het is lastig om die verandering te realiseren door politieke participatie. Dat is de conclusie van dit onderzoek naar de politieke participatie van dakloze mensen. Dit is onderzocht door middel van vragenlijsten, semigestructureerde interviews, etnografisch onderzoek en validatiegesprekken met (ervarings)deskundigen. Dit gebrek aan politieke participatie komt door een aantal drempels. Allereerst mogen veel dakloze mensen zonder Nederlandse nationaliteit of verblijfsvergunning niet stemmen (formele drempels). Voor dakloze mensen met kiesrecht is een registratie in de BRP met een briefadres bepalend, aangezien dit vereist is om een stempas te ontvangen. Uit dit onderzoek blijkt niet dat dit voor deze groep een probleem is. De situatie waarin dakloze mensen zich bevinden, met extreme bestaansonzekerheid, lijkt de politieke participatie wel ernstig te belemmeren (situationele drempels). Doordat deze mensen zo bezig moeten zijn met de basale levensbehoeftes, ontbreekt de mentale ruimte om bezig te zijn met iets abstracts als de politiek. Tot slot zijn alle respondenten wantrouwend tegenover de politiek, wat resulteert in weinig motivatie om politiek te participeren, aangezien “de politiek er toch niet voor hen is” (intrinsieke drempels). Dit onderzoek suggereert dat de combinatie van deze drempels ertoe leidt dat politieke participatie voor dakloze mensen moeilijker is dan voor andere groepen met een lage sociaaleconomische status.