Sturen op de interorganisatorische samenwerking binnen de wedstrijdsport

Abstract

Binnen de bestuurskunde is er een toenemende erkenning dat overheden steeds meer moeite hebben om grip te krijgen op de complexiteit van de hedendaagse samenleving. Hierdoor neemt de traditionele bestuursvorm van top-downbestuur ('government') af, terwijl er steeds meer wordt overgestapt naar nieuwe vormen van horizontaal bestuur ('governance') (Rhodes, 1996). Door middel van meta-governance wordt inzicht verkregen hoe een overheid sturing kan geven aan zelfsturende actoren die samenwerken in een governancenetwerk (Sørensen, 2006). Binnen een governancenetwerk is er sprake van samenwerking tussen organisaties voor het behalen van een gemeenschappelijk doel (Sørensen & Torfing, 2009). In deze studie is dit B&O-vraagstuk vertaald naar de sportsector en staat de vraag centraal op hoe de Koninklijke Nederlandse Schaatsbond (KNSB) als nationale sportbond kan sturen op de interorganisatorische samenwerking binnen de wedstrijdsport voor de jonge langebaanschaatser. De onzekerheid over de toekomst van de wedstrijdsport voor de jonge langebaanschaatser neemt toe: Het aantal jonge langebaanschaatsers is in de afgelopen 4 jaar voor de coronapandemie met 14% gedaald (persoonlijke communicatie, KNSB, 2022). Deze daling heeft geleid tot interne signalen van verenigingsbestuurders bij de KNSB en vraagt om nader onderzoek (persoonlijke communicatie, KNSB, 2022). De uitdagingen waarmee bestuurders te maken hebben in de wedstrijdsport voor de jonge langebaanschaatser kunnen niet worden genegeerd, omdat de uitdagingen mogelijk impact hebben op de toekomst van de wedstrijdsport van het langebaanschaatsen. Het doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht in hoe de KNSB kan sturen op de huidige interorganisatorische samenwerking binnen de wedstrijdsport voor de jonge langebaanschaatser. Op basis van deze doelstelling is de volgende onderzoeksvraag geformuleerd: Hoe kan de KNSB sturen op de interorganisatorische samenwerking binnen de wedstrijdsport voor de jonge langebaanschaatser? Dit onderzoek maakt gebruik van een exploratieve onderzoeksmethode waarbij de focus ligt op het verkrijgen van nieuwe inzichten en het begrijpen van de waarheid volgens de respondenten. Hierbij zijn tien semigestructureerde interviews afgenomen voor het verkrijgen van inzicht in de huidige interorganisatorische samenwerking binnen de wedstrijdsport. Daarnaast is er een focusgroep gehouden met zes bestuurders binnen de wedstrijdsport, waarbij de mogelijke positie van de KNSB in het wedstrijdaanbod voor de jonge langebaanschaatser werd besproken. De resultaten van het onderzoek geven inzicht in hoe de huidige interorganisatorische samenwerking van de wedstrijdsport voor de jonge langebaanschaatser steeds verder onder druk komt te staan. Deze ‘bestuurlijke druk’ wordt ook omgeschreven als toenemende uitdagingen die de actoren binnen de wedstrijdsport ervaren, zoals financiële onzekerheid, de onstabiele situatie van het gewest, vrijwilligersmanagement en ontwikkelingen in de vraag naar wedstrijdaanbod. In de onderzoeksresultaten van dit onderzoek wordt benoemd dat de huidige wedstrijdsport voor de jonge langebaanschaatser ter sprake staat door het teruglopende aantal wedstrijdsporters. De actoren binnen de wedstrijdsport hebben daarbij behoefte aan ondersteuning vanuit de KNSB in het verminderen van de bestuurlijke druk. Daarbij zijn door de respondenten enkele kansen en bedreigingen benoemd waar de KNSB op kan sturen binnen de huidige interorganisatorische samenwerking. Een kans voor de KNSB is het sturen op (alternatieve) wedstrijdaanbod voor de juniorengroep. In deze groep van 12 tot 18 jaar wordt de grootste uitstroom ervaren. De KNSB kan sturen door het bieden van ondersteuning aan de betrokken actoren binnen de wedstrijdsport, zoals in ondersteuning in het uitvoeren van alternatieve wedstrijdvormen. Enkele van deze uitdagingen zijn de toenemende prestatiecultu