De vooroorlogse strijd van de CPN tegen een "fascistische dictatuur"

Abstract

In dit onderzoek wordt de houding van de Communistische Partij Nederland (CPN) tegenover Hitler-Duitsland in de jaren 1933-1939 onderzocht, aan de hand van de volgende onderzoeksvraag: Welke houding nam de CPN aan ten opzichte van Hitler-Duitsland in de periode 1933-1939? Door middel van een chronologisch analyse wordt aandacht besteed aan sleutelmomenten zoals de Rijksdagbrand, het Verdrag van München, het MolotovRibbentroppact en de Duitse inval in Polen. Het onderzoek wordt gedaan aan de hand van de bestaande literatuur van onder andere Friso Wielenga, Piet de Rooy, J.C.H. Blom, Johannes Houwink ten Cate, Gerrit Voerman, Robin te Slaa, Jacco Pekelder, W.F.S. Pelt, Silvio Pons, A.A. de Jonge en Tim Rees. Bovendien worden krantenberichten uit De Tribune en Het Volksdagblad gebruikt, evenals Kamerhandelingen en de tijdschriften Kommunisme en Politiek en Cultuur. Deze bronnen zijn interessant, omdat ze inzicht geven in de houding van de CPN tegenover het ‘fascistische’ Hitler-Duitsland. De periode 1933-1939 is in de bestaande historiografie maar gering naar voren gekomen, omdat de Tweede Wereldoorlog alles wat daarvoor gebeurd is, in de schaduw heeft geplaatst. Desondanks heeft de CPN het dreigende gevaar al tijdens de jaren 1933-1939 gesignaleerd. De partij uitte bovendien veel kritiek op de tot het laatst volgehouden neutraliteitspolitiek van de Nederlandse regering en riep als een van de weinige partijen op tot krachtig verzet. Dat de CPN een kleine partij was, maakte de stellingname er niet minder om.