De indirecte relatie tussen opvoedgedragingen en seksueel debuut via globale zelfwaardering bij jongeren

Abstract

Wereldwijd is er een tendens zichtbaar waarbij het seksueel debuut steeds vroeger plaatsvindt. Deze vroege seksuele start, voor het zestiende levensjaar, kan ingrijpende gevolgen veroorzaken en wordt onder andere beïnvloed door opvoedingsfactoren en het zelfbeeld. In het huidige onderzoek is gekeken naar de relatie tussen kwaliteit van de ouder-kindrelatie en ouderlijke psychologische controle enerzijds en een vroeg seksueel debuut anderzijds en of deze relatie wordt gemedieerd door globale zelfwaardering. Hiervoor is gebruikgemaakt van data die zijn verzameld binnen een grootschalig longitudinaal onderzoek naar ontwikkelingstrajecten betreffende romantiek en seksualiteit. Participanten (n = 756) betroffen Nederlandse middelbare scholieren (MT1 = 13.4 jaar, SDT1 = .63), waarvan 50.4% jongens. Participanten vulden een online vragenlijst in over persoonlijke, relationele en seksuele ontwikkelingstrajecten. Bij 10.3% (n = 78) was sprake van een vroeg seksueel debuut. Middels mediatieanalyses via PROCESS bleek dat kwaliteit van de ouder-kindrelatie positief samenhing met globale zelfwaardering en negatief met een vroeg seksueel debuut. Daarentegen bleek psychologische controle negatief gerelateerd aan globale zelfwaardering en positief aan een vroeg seksueel debuut. De relatie tussen zowel kwaliteit van de ouder-kindrelatie als de mate van psychologische controle enerzijds en een vroeg seksueel debuut anderzijds kon echter niet worden verklaard door globale zelfwaardering. Deze bevindingen tonen dat de onderzochte opvoedingsfactoren gerelateerd zijn aan een vroeg seksueel debuut, maar dat deze relatie verloopt via een ander mechanisme dan globale zelfwaardering. Verder onderzoek is geïndiceerd om te onderzoeken welke mogelijke andere factoren deze relatie kunnen verklaren.