De beweeglijke pensioenuitkering gevisualiseerd: Een onderzoek naar welke onzekerheidsvisualisaties mensen kunnen helpen de beweeglijke pensioenuitkering te begrijpen

Abstract

Het Nederlandse pensioenstelsel gaat binnenkort veranderen (Rijksoverheid, 2020). De pensioenuitkering wordt beweeglijker. De pensioenfondsen staan voor de uitdaging om de Nederlandse bevolking goed te informeren over deze vernieuwde pensioenuitkering. Hegarty (2011) stelt dat het visualiseren van informatie cognitieve voordelen biedt. Informatie rondom de pensioenuitkering kan daarom het beste visueel gecommuniceerd worden. Bij onderzoek naar andere informatiesoorten leidde onder andere de ensemble visualisatie tot de meest correcte interpretatie bij participanten (Ruginski et al., 2016; Tak, Toet & van Erp, 2014). Echter, Padilla, Kay en Hullman (2020) stellen dat elke informatiesoort een ander soort visuele representatie behoeft. In dit onderzoek worden daarom verschillende metaforische onzekerheidsvisualisaties met elkaar vergeleken, namelijk een solid border, ensemble en gradient visualisatie. In dit onderzoek schatten de participanten aan de hand van een visualisatie hoe groot de kans was dat een bedrag werd uitgekeerd als pensioen. Daarnaast kregen de participanten nog tien begripsvragen en één open vraag. Uit de resultaten van de kwantitatieve analyse bleek dat er geen verschillen waren tussen de verschillende condities op de interpretatie van uitkeringskans en het begrip. Bij de kwalitatieve analyse werden wel verschillen gevonden, tussen de solid border en de andere condities. De participanten uit de solid border conditie gaven, in tegenstelling tot de ensemble en gradient conditie, niet aan dat het ene pensioenuitkeringsbedrag waarschijnlijker was dan de andere. Welk van de drie onzekerheidsvisualisaties het meest geschikt is voor communicatie rondom het nieuwe pensioenstelsel kan dit onderzoek daarmee niet helemaal uitwijzen.