Ik zie, ik zie, wat jij ook ziet: De veelzijdige functie van focalisatie door cinematografie en geluid in The Hunger Games (2012)

Abstract

De film The Hunger Games (2012) heeft een bijzondere stijl waarin veel gebruik wordt gemaakt van camerabeweging en vervreemdende geluiden. Echter wordt hier in recensies of analyses minder aandacht aan besteed dan aan de sociaal-maatschappelijke overeenkomsten die dit verhaal biedt met onze samenleving. De cinematografische- en geluidstechnieken lijken informatie over te brengen door het zien en horen van de kijker te betrekken bij het begrijpen van het verhaal. Volgens filmwetenschapper Edward Branigan dragen deze technieken bij aan focalisatie. Hij definieert focalisatie als een narratief concept waarbij "a character [is] neither speaking (narrating, reporting, communicating), nor acting (focusing, focused by), but rather actually experiencing something through seeing or hearing it." Branigan ontwikkelde een model om te analyseren hoe een kijker informatie krijgt over de personages in een film waarmee onderscheid gemaakt kan worden tussen de verschillende vormen van focalisatie. Ondanks het verfijnde model wordt deze theorie van focalisatie vaak over het hoofd gezien bij de analyse van bijzondere vertelperspectieven en subjectiviteit in film. Dit onderzoek past Branigan's theorie daarom toe om het opvallende gebruik van cinematografie en geluid in The Hunger Games te analyseren en te achterhalen wat de functie van focalisatie is binnen deze film. Dit wordt gedaan door middel van een neoformalistische analyse van twee representatieve segmenten uit de film. Het neoformalisme onderzoekt de functie van devices, opvallende elementen of structuren, met de film als uitgangspunt. Uit de analyse blijkt dat focalisatie inderdaad zorgt voor de overdracht van subjectieve informatie. Het bepaalt de mate van toegang tot informatie over innerlijke processen of tot de realiteit van de verhaalwereld. Focalisatie fungeert ook om de ervaring van de hoofdpersoon over te brengen op de kijker door deze na te bootsen met beeld en geluid. Hierdoor nemen kijkers een soortgelijke ervaring waar zonder het perspectief van de hoofdpersoon letterlijk aan te nemen. Dit onderzoek laat daarnaast zien dat focalisatie, zoals filmwetenschapper Edward Branigan deze toepaste, nog steeds een adequaat model is om perspectief en subjectiviteit onder de loep te nemen binnen filmanalyse. Deze theorie kan nog wel uitgebreid worden door beter onderscheid te maken tussen de verschillende vormen van focalisatie.