| dc.description.abstract | Recentelijk hebben mediahistorici als Dibbets, Thissen, Van der Velde en Van Oort de onderontwikkeling van de bioscoop- en filmcultuur in Nederland proberen te verklaren. Volgens Thissen en Van der Velde kan deze eigenheid van de Nederlandse filmcultuur verklaard worden door de houdingen en praktijken van specifieke groepen tegenover de Nederlandse bioscoop te achterhalen. Dit onderzoek poogt hieraan een bijdrage te leveren door de communistische houding tegenover de bioscoop te onderzoeken. Hierbij wordt er één facet van de bioscoopcultuur uitgelicht, de bioscoopjournaals. In het verlengde van de New Cinema History-methode wordt de houding van het dagblad De Waarheid, spreekbuis van de Communistische Partij Nederland, tegenover de bioscoop gedurende de naoorlogse periode (1945-1956) geanalyseerd. Sloot de berichtgeving aan bij de veranderende politieke positie van het Nederlandse communisme in de naoorlogse periode (1945-1956)?
Het onderzoek wijst uit dat er drie fases te onderscheiden zijn in de houding van De Waarheid tegenover de bioscoop. De afwezigheid van kritieken op de bioscoop en haar journaals in de eerste fase sluit goed aan bij de ontwikkelingen op politiek gebied. Door de spanningen van de Koude Oorlog raakte het Nederlandse communisme vanaf 1948 in een politiek isolement, met een felle anti-Amerikaanse propagandastrijd tot gevolg. De houding van De Waarheid tegenover de bioscoop lijkt in deze tweede fase onderdeel van de propagandastrijd die door de CPN werd gevoerd. De bioscoop werd immers beschouwd als een plaats waar enkel anti-Sovjetpropaganda werd verspreid, waarmee deze houding aansluit bij de politieke ontwikkelingen. Deze felle kritiek op de bioscoop nam vanaf de derde fase af, hetgeen niet goed aansluit bij de ontwikkelingen op politiek gebied. De algemene propagandastrijd werd immers voortgezet, waardoor er een uitzondering gemaakt lijkt te worden voor de houding tegenover de bioscoop.
De houding van De Waarheid tegenover de bioscoop was grotendeels wantrouwend gedurende de naoorlogse periode, waarbij het dagblad in ieder geval in vlagen haar lezers ontmoedigde om naar de bioscoop te gaan. De bevindingen van dit onderzoek, in combinatie met de studies van Vos en Baudet, wijzen erop dat de Nederlandse bioscoop onderdeel was van de politieke tweestrijd tijdens de Koude Oorlog, waarmee Dibbets verklaring voor de eigenheid van de Nederlandse filmcultuur genuanceerd wordt. | |
