DE WEG NAAR DE LEERPLICHT. Onderzoek naar de veranderende ideeën over overheidsinmenging omtrent de invoering van de leerplicht in Nederland

Abstract

Deze scriptie richt zich op de invoering van de leerplicht in Nederland aan het einde van de negentiende eeuw. Door middel van comparatief bronnenonderzoek vergelijkt het twee Kamerdebatten, over het Kinderwetje van Van Houten in 1874 en de eerste leerplichtwet in 1900. Hierbij ligt de focus op de veranderende opvattingen over overheidsinmenging op het gebied van onderwijs in de periode 1874-1900. Omdat de ontwikkelingen per politieke stroming sterk verschilden is er gekeken naar de hoofdrolspelers in de onderwijskwestie aan het einde van de negentiende eeuw: de liberale en confessionele Tweede Kamerleden. Uit de primaire bronnen blijkt dat de liberalen in 1874 al progressiever waren dan de historiografie suggereert. De confessionele partijen daarentegen bleven zich tot in 1900 op ideologische gronden verzetten tegen overheidsinmenging omtrent de leerplicht.