De kritische blik van jongeren op de bron tijdens informatieverwerking

Abstract

Door de snelle toename van de hoeveelheid informatie op het internet is het voor jongeren steeds lastiger geworden om informatie van een betrouwbare bron te vinden. Desondanks blijkt uit eerder onderzoek dat jongeren totaal niet kritisch kijken naar de bron van informatie (Bråten, Strømsø & Andreassen, 2016). In dit onderzoek is gekeken naar het mogelijke effect van need for cognition op sourcing, de kritische bronevaluatie door jongeren. Expertise is een van de kenmerken van een betrouwbare bron. Need for cognition is een persoonskenmerk dat leidt tot een kritische verwerking van informatie (via de centrale route uit het Elaboration Likelihood Model) en speelt daardoor mogelijk een rol bij sourcing (Hoeken, Hornikx & Hustinx, 2012). Hierbij is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: In hoeverre heeft need for cognition effect op het sourcen door jongeren en wordt dit effect beïnvloedt door bronexpertise? Om deze vraag te beantwoorden heeft een groep participanten in de leeftijdscategorie 18 tot en met 25 jaar (N = 138) meegedaan aan een 2x2 design experiment. Jongeren hoger en lager in need for cognition hebben willekeurig een tekst met of zonder bronexpertise gelezen, waarna zij vragen hebben beantwoord waarmee hun mate van sourcing is gemeten. Uit de resultaten blijkt dat need for cognition geen effect heeft op het sourcen door jongeren. Ongeacht de mate van need for cognition onthielden jongeren structureel weinig broninformatie. Daarnaast zorgde need for cognition niet voor een verschil in intentie om de tekst te gebruiken als informatiebron voor een verslag. Desalniettemin hebben jongeren weldegelijk aan sourcing gedaan tijdens het lezen van de tekst. De intentie om de tekst zonder bronexpertise te gebruiken lag lager dan de intentie om de tekst met bronexpertise te gebruiken. Daarbij noemden jongeren de bron vaker als verklaring bij hun intentie om de tekst te gebruiken bij de tekstversie zonder bronexpertise dan bij de tekstversie met bronexpertise. Geconcludeerd kan worden dat wanneer jongeren naar informatie zoeken, zij weinig over de bron onthouden. Jongeren hebben desondanks wel aan sourcing gedaan. De expertise van een bron wordt dermate kritisch geëvalueerd dat het ontbreken van expertise leidt tot een lage intentie om een tekst als informatiebron te gebruiken.