Vanuit mijn bed kan ik het scherm goed zien: de participatie-illusie in het hoger onderwijs

Abstract

Door Covid-19 is onderwijsdigitalisering in een stroomversnelling gekomen en hebben digitale platforms als MS-teams hun grip op de inrichting van (online)onderwijs verstevigt. Met de in haar architectuur ingebakken pedagogiek - platform pedagogiek - stuurt MS Teams de inhoudelijke invulling van onderwijsparticipatie en de publieke waarden waarop deze is gestoeld. Echter, zo onderzoekt dit eindwerkstuk vanuit een social-shaping perspectief, sturen studenten deze inhoudelijke invulling evengoed doordat ze platformeigenschappen zelf toepassen, toe-eigenen of verwerpen. Het is echter nog onduidelijk wat deze vernacular affordances van studenten zijn, terwijl dit een belangrijke rol speelt in het vormgeven aan studentenparticipatie in onlineonderwijs. Dit eindwerkstuk richt zich dan ook op de vraag: Hoe geven vernacular affordances vorm aan studentenparticipatie in onlineonderwijs? Om deze vraag te beantwoorden zijn er zes interviews afgenomen met zes studenten, voorafgegaan door een korte walkthrough van MS Teams om te onderzoeken wat de technologische mechanismen van het platform zijn en hoe deze de ervaringen van de gebruikers sturen. De belangrijkste bevindingen waren dat studenten met hun vernacular affordances zelf de illusie wekken dat ze participeren in de les, omdat: a) studenten hun cameragebruik toe-eigenen door deze vaak uit te zetten tijdens colleges, waardoor ze uit het zicht van de leraar andere dingen kunnen doen en b) studenten de breakout rooms toe-eigenen door hierin weinig te participeren, aangezien ze een opdracht snel afmaken en dan kletsen, überhaupt niks zeggen of alleen maar kletsen. Studenten geven dus middels hun vernacular affordances zelf vorm aan hun participatie en kiezen ervoor deze te ondermijnen.