Ethiek doet ertoe: de invloed van politieke en morele filosofie op economische theorie en beleid in de Marginale Revolutie

Abstract

De ‘Marginale Revolutie’ aan het einde van de negentiende eeuw veranderde de economische wetenschap van een brede wetenschap met de incorporatie van geschiedenis en ethiek, in een wetenschap die deze buiten beschouwing laat. In de literatuur zijn voor de Marginale Revolutie zowel externalistische als internalistische verklaringen gevonden. Aan de externe kant is echter nog de invloed van politieke en morele filosofie gemist. De filosoof Michael Sandel stelt dat economische theorieën berusten op morele en politiek filosofische ideeën, en dat die doorwerken op de beleidsvoorstellen die worden gedaan. Specifiek stelt Sandel dat het utilitarisme vaak de basis is van economische theorieën en dat dit leidt tot utilitaristische beleidsvoorstellen ¬− vooral ‘pro-marktbeleid’. Deze scriptie onderzoekt deze stelling in het bijzonder voor William S. Jevons, de Engelse voorman van de Marginale revolutie. Wat was de invloed van het utilitarisme op William Jevons’ theorie, en redeneerde hij via zijn theorie tot utilitaristische beleidsvoorstellen? Om de invloed van het utilitarisme duidelijker te onderscheiden, wordt een vergelijking gemaakt met Cliffe Leslie, voorman van de rivaliserende Britse Historische school. Na een vergelijking op politieke filosofie, theorie en beleidsvoorstellen, wordt gesteld dat de morele en politieke filosofie invloed heeft op de theorie, maar dat dit niet tot verschillende beleidsvoorstellen leidt. De implicatie van dit onderzoek is dat de relatie tussen ethiek, theorie en beleid complexer is dan Michael Sandel stelt. Wel laat het zien dat politieke filosofie een belangrijke rol speelt in economische theorie en roept daarom op tot incorporatie van ethische theorie in de economische wetenschap, zoals economen als Amartya Sen ook hebben gesteld.