De rol van sekse en comorbiditeit in het effect van cognitieve herstructurering op het verminderen van depressieve symptomen bij adolescenten

Abstract

De prevalentie van subklinische depressieve symptomen onder Nederlandse adolescenten wordt tussen de 17 en 21% geschat. Cognitieve Gedragstherapie (CGT) is een veelgebruikte en bewezen effectieve behandelvorm in de preventie van depressie bij adolescenten. Vier veelvoorkomende componenten binnen CGT zijn cognitieve herstructurering (CH), gedragsactivatie (GA), probleem oplossen (PO) en relaxatie (RE). Veel onderzoek richt zich op de effectiviteit van CGT in zijn geheel, maar er is weinig bekend over de effectiviteit van de afzonderlijke componenten en voor wie bepaalde componenten het meest effectief zijn. De componenten CH en GA worden gezien als de klassieke componenten van CGT en worden tevens het vaakst ingezet. Deze studie richtte zich op de moderatie van sekse en comorbide internaliserende en externaliserende problemen in het effect van CH, in vergelijking met GA. De steekproef bestond in totaal uit 116 adolescenten, waarvan 62 adolescenten drie sessies van het component CH (conditie 1) aangeboden kregen en 54 adolescenten drie sessies van het component GA (conditie 2). Uit de resultaten bleek dat het effect van CH niet wordt gemodereerd door sekse. Dit betekent dat het effect van CH op depressieve symptomen niet verschilt voor meisjes of jongens, in vergelijking met GA. Het effect van CH werd tevens niet gemodereerd door internaliserende en externaliserende comorbiditeit, wat betekent dat het niveau van comorbide problematiek niet uitmaakt voor het effect van CH, in vergelijking met GA. Deze kennis over het afzonderlijke component CH draagt bij aan de ontwikkeling van effectieve preventieve interventies. Er worden implicaties voor de praktijk en aanbevelingen voor vervolgonderzoek besproken.