Flexibiliteit en metaforen binnen idiomen

Abstract

Idiomen zijn onder te verdelen in twee typen: idiomatically combining expressions (ICE) en idiomatic phrases (IP). Het onderscheid wordt gemaakt op basis van idiomatische referentie van de componenten binnen het idioom. ICE’s bestaan uit verschillende componenten die elk hun idiomatische referent hebben die bijdragen aan de interpretatie van het idioom, terwijl IP’s als geheel een idiomatische interpretatie krijgen. Grégoire (2009) stelt aan de hand van de Idiom Variation Potential Hypothesis dat de idiomatische referentie samenhangt met de flexibiliteit van het idioom. Deze flexibiliteit is grammaticaal van aard en uit zich door het toepassen van verschillende grammaticale constructies binnen het idioom. In dit onderzoek worden inzichten vanuit zowel de formele als de cognitieve semantiek samengebracht door dieper in te gaan op de idiomatische referentie en dit te verbinden aan de flexibiliteit. Er wordt verwacht dat er een verband is tussen de flexibiliteit en de metaforische interpretatie van het idioom. In dit exploratieve onderzoek wordt de data van het onderzoek van Grégoire (2009) met betrekking tot de syntactische flexibiliteit van idiomen gebruikt om een verband te leggen met de metafoor die al dan niet aanwezig is in het idioom. Uit de conceptual metaphor theory (Lakoff & Johnson, 1980) volgt dat idiomen in clusters rondom dezelfde metafoor voorkomen. Dit betekent dat zowel het nomen als het verbum hun metaforische betekenis ook in andere contexten moeten hebben. Voor de metaforische grondslag van het idioom wordt daarom gekeken naar lexicale variatie van het nomen en het verbum. Er lijkt een verband tussen de syntactische flexibiliteit en de metaforische interpretatie van het idioom te volgen uit de resultaten. Suggesties worden gedaan voor verder onderzoek om aan te tonen of dit resultaat significant is. m te volgen uit de resultaten. Suggesties worden gedaan voor verder onderzoek om aan te tonen of dit resultaat significant is.