Aletta Jacobs en Raden Adjeng Kartini. Een studie naar het gelijkheidsideaal van het feminisme in relatie tot het ongelijksheidsideaal binnen het kolonialisme tussen 1870 en 19200 in Nederlands-Indië.

Abstract

Ten tijde van de eerste feministische golf in Nederland bestonden er twee idealen met betrekking tot gelijkheid. Enerzijds ontstond er een emancipatiebeweging van vrouwen die streden voor meer gelijke rechten. Anderzijds was er juist een ontwikkeling binnen de koloniale samenleving gericht op het uitvergroten van rassentegenstellingen. Binnen de internationale samenleving was er dus sprake van zowel een gelijkheidsideaal als een ongelijkheidsideaal. Het doel van dit onderzoek is om te achterhalen hoe deze idealen zich tot elkaar verhouden. De hoofdvraag die hierbij gesteld zal worden is: Hoe verhoudt het gelijkheidsideaal van het feminisme zich ten opzichte van de ongelijkheid van het koloniale bestuur en het modern imperialisme in Nederlands-Indië tussen 1870 en 1920, gebaseerd op brieven van Aletta Jacobs en Raden Adjeng Kartini? Dit wordt onderzocht aan de hand van brieven geschreven door twee toonaangevende feministen: Aletta Jacobs en Raden Adjeng Kartini. Beide vrouwen waren pioniers voor vrouwenemancipatie maar keken vanuit een ander perspectief naar de fenomenen. Uit de brieven kan worden opgemaakt dat Aletta Jacobs in het gelijkheidsdenken binnen het feminisme wordt beperkt door haar, wellicht onbewuste, koloniale en imperialistische karakter. Voor haar zijn feminisme en kolonialisme twee gescheiden concepten die niet in strijd zijn met elkaar. Voor Kartini was dit anders. Zij was haar tijd ver vooruit door feminisme en kolonialisme te zien als twee fenomenen die niet naast elkaar kunnen bestaan. Het gelijkheidsdenken van het feminisme en het ongelijkheidsdenken van het kolonialisme waren volgens haar in strijd met elkaar. Seksegelijkheid kon enkel ontstaan wanneer de gelijkheid van ras was voltooid.