Kwalitatief onderzoek naar de invloed van second order leren in docententeams op onderwijsvernieuwing in het primair onderwijs

Abstract

Dit onderzoek was gericht op de invloed van second-order leren in docententeams op onderwijsvernieuwing in primair onderwijs. Onderwijsvernieuwingen die diep ingrijpen op onderwijspraktijken hebben de aard van een second order change. Leren is een voorwaarde om te veranderen op individueel, team en organisatieniveau. Leren van docenten is cruciaal, omdat zij tegelijkertijd veranderingsagent zijn en moeten veranderen. Een diepgaande vorm van leren, second order learning, is een voorwaarde om diep ingrijpende veranderingen te realiseren. De focus was op teamleren als verwachte schakel tussen individueel en organisatieleren. Het kwalitatief onderzoek is uitgevoerd als een instrumentele case study bij twee basisscholen, die het lopende schooljaar een vernieuwing hadden ingevoerd. De participanten waren lid van docententeams of vanuit een andere rol betrokken bij de vernieuwing. De data werden met semigestructureerde interviews verzameld. De analyse is met een gestructureerde techniek uitgevoerd: Template Analysis. Uit het onderzoek bleek, dat second-order leren in docententeams een positieve invloed heeft op onderwijsvernieuwing; vooral bij stabiele teams waarbij teamleden in wederzijdse afhankelijkheid met elkaar samenwerken. De resultaten liggen hoofdzakelijk op teamniveau. Het is daarom raadzaam meer aandacht te geven aan de interactie van mensen tussen teams en het schoolniveau om de link met leren op organisatieniveau te creëren en borgen.