De spagaat tussen pedagogische visie en gewenst pedagogisch gedrag van trainers

Abstract

Naar aanleiding van verschillende misstanden in de gymsport door toedoen van het gedrag van de trainer, blijkt dat een verbeterslag gemaakt moet worden in het gedrag van de trainer naar het sportende kind. In dit onderzoek is onderzocht hoe verschillende factoren een rol kunnen spelen in het vertonen van gewenst pedagogisch gedrag door trainers in de gymsport. Aansluitend is gekeken en hoe communicatie optimaal kan bijdragen aan het vertonen van gewenst gedrag. Vanuit de pedagogische visie van de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU) is een definitie van ‘gewenst pedagogisch gedrag’ opgesteld. Voor onderzoek is de definitie van gewenst gedrag aangevuld met een literatuurstudie over pedagogisch gedrag door de trainer. Gewenst gedrag richt zich op de ontwikkeling van het kind, het handelingsvermogen van de trainer, de pedagogische bekwaamheid van de trainer en de pedagogische relatie tussen trainer en kind. In het empirisch onderzoek zijn 17 interviews afgenomen met trainers uit diverse disciplines van de gymsport. Uit de interviews zijn intrinsieke en extrinsieke factoren naar voren gekomen die het vertonen van gewenst gedrag kunnen stimuleren of belemmeren. Deze factoren zijn geanalyseerd in verhouding tot de gedragsdeterminanten van het Triademodel (Poiesz, 1999) Motivatie, Capaciteit en Gelegenheid. Opvallend zijn er met name extrinsieke factoren benoemd die gedrag beïnvloeden, die met name betrekking hebben op de Motivatie en Capaciteit van trainers om gewenst gedrag te vertonen. De geïdentificeerde factoren zijn aandachtspunten om het gewenste gedrag tot stand te brengen bij trainers. Met communicatie kan er effectief bijgedragen worden aan het vertonen van het gewenste gedrag door rekening te houden met de cognitieve capaciteiten van de trainer, de toepasbaarheid op het handelingsvermogen, de herkenbaarheid van de informatie in de praktijk, en de houding van de trainer ten opzichte van het gedrag en de bron waarvan de communicatie afkomstig is. De visie van de trainer op eigen gedrag en het gewenste gedrag speelt hierin een grote rol.