'Is dit divers genoeg mevrouw?' Een kwalitatief onderzoek naar de betekenisgeving van diversiteit in sportbonden en bijbehorende discoursen

Abstract

De focus van dit onderzoek ligt op de aandacht voor het ontwikkelen van diversiteit binnen sportbonden. Voortgang in het ontwikkelen van meer diversiteit in de sport is nauwelijks zichtbaar in onderzoek terwijl er wel vanuit verschillende perspectieven (o.a. ministerie van VWS, NOC*NSF, IOC) steeds meer aandacht voor lijkt te zijn. Zelfs als vooroplopende sportbonden met elkaar plaatsnemen in een ‘werkgroep diversiteit’ om elkaar te ondersteunen in de ontwikkeling van meer diversiteit, lijkt er weinig te veranderen. Dit onderzoek heeft daarom als doel inzicht te geven in de betekenis die beleidsbepalers in de werkgroep diversiteit geven aan diversiteit en hoe ze daarmee omgaan. De onderzoeksvraag luidt daarom: ‘Welke betekenis geven beleidsbepalers bij sportbonden uit de ‘werkgroep diversiteit’ aan diversiteit en wat zijn de consequenties hiervan binnen de eigen organisatie?’

Het onderzoeksperspectief gaat uit van een discourse analyse binnen een interpretatieve benadering. Deze benadering gaat ervan uit dat er niet 1 waarheid maar meerdere waarheden zijn. Er is gekeken naar de sociale constructies die van invloed zijn op de verschillende waarheden die worden geconstrueerd rondom diversiteit. De discourse analyse richt zich op het in beeld brengen van dominante ideeën en acties waardoor machtsrelaties en structuren rondom de betekenisgeving inzichtelijk worden gemaakt. Hierdoor zijn de verschillende betekenissen die diversiteit krijgt van de beleidsbepalers zichtbaar geworden en is er duidelijk wat voor consequenties dat heeft voor de ontwikkeling van diversiteit.

De data in dit onderzoek is verzameld door het uitvoeren van een uitgebreide literatuurstudie en semigestructureerde diepte-interviews. Aan de hand van de vooraf opgestelde deelvragen is deze data gepresenteerd. De resultaten zijn geanalyseerd aan de hand van opgehaalde literatuur en het uitvoeren van een discourse analyse. Deze theorie maakt het mogelijk om de betekenisgeving aan diversiteit te bestuderen en in te zien waar beleidsbepalers tegenaanlopen als ze acties uitvoeren om diversiteit verder te ontwikkelen.

Uit het onderzoek blijkt dat er verschillende invloeden bijdragen aan de manier waarop er betekenis wordt gegeven aan diversiteit. De deelname aan de werkgroep diversiteit, NOC*NSF, het ministerie van VWS en het IOC dragen bij aan de aandacht voor meer diversiteit in de sport. Uit dit onderzoek blijkt echter dat heersende discoursen over diversiteit in de sport nog steeds laten zien dat er veel bezwaren zijn tegen het nemen van maatregelen om meer diversiteit te realiseren in de bond. Zelfs bij de vooroplopende bonden die zich graag inzetten voor diversiteit. Daardoor kan er lastig voldaan worden aan de waarde dat sport voor iedereen is. Diversiteit gaat niet alleen om acties gericht op specifieke doelgroepen maar ook om het bewust zijn van eigen gedrag. Als sport moet je open staan, gelijke kansen voor iedereen creëren en geen mensen uitsluiten. Beleidsbepalers willen de sport graag toegankelijk maken voor iedereen maar geven in uitspraken nog een te smalle betekenis aan diversiteit. Beleidsbepalers richten hun acties vooral op sportparticipatie en het meer divers maken van de achterban. Ze zien niet dat de eigen bond nog niet open staat voor iedereen en verschuilen zich onbewust achter heersende discoursen. Hierdoor blijven machtsstructuren in stand waardoor de samenstelling van de bonden lastig veranderd. Dit roept de vraag op of de beleidsbepalers wel écht willen werken aan diversiteit of dit doen vanuit de invloed van de sociale omgeving.

Aan het einde van dit onderzoek zijn er daarom een tweetal aanbevelingen gedaan om de bonden verder op weg te helpen. Het is belangrijk om continue de spiegel voor te houden aan de beleidsbepalers zodat ze zich bewust worden van het eigen diversiteitsdenken en de ontwikkeling van diversiteit te bewerkstelligen. Daarnaast is agendering vanuit NOC*NSF nodig om te verantwoorden waarom aandacht voor diversiteit nodig is.