| dc.description.abstract | Het schoolvak geschiedenis heeft het zwaar. Leerlingen vinden het saai, dor, suf en een ver-van-jebed-show. Een oplossing van het probleem zou erfgoed kunnen zijn. Leerlingen vinden opgravingen, oude gebouwen, historische voorwerpen en verhalen vaak spannend. Geschiedenisdocenten en educatieve medewerkers van erfgoedinstellingen kunnen erfgoed gebruiken om het verleden tastbaar, inleefbaar en inzichtelijk te maken. Om een erfgoedproject te ontwikkelen dat aansluit bij het geschiedeniscurriculum is het belangrijk om historisch redeneren centraal te stellen. Zo goed als alle geschiedenisdocenten zijn het er tegenwoordig over eens dat historisch redeneren in het moderne geschiedenisonderwijs centraal hoort te staat. Daarom wordt in deze scriptie de volgende hoofdvraag onderzocht: Op welke manier is historisch redeneren te integreren in erfgoededucatie? De methode voor deze scriptie is een ontwerponderzoek. De meerwaarde van een ontwerponderzoek als methode binnen onderzoek naar erfgoededucatie is omdat evaluatie een belangrijk onderdeel van de onderzoekscyclus is. Evaluatie is hetgeen dat in onderzoeken naar erfgoededucatie vaak ontbreekt. Het doel is om een erfgoedproject te ontwikkelen dat het verleden dichterbij de leerlingen gaat brengen en dat de kloof tussen een middelbare school en een erfgoedinstelling gaat overbruggen. Dat wordt onderzocht aan de hand van kasteel Huis Bergh uit ’sHeerenberg en Isala College uit Silvolde als case. Beide liggen op 9 kilometer van elkaar in de regio’s Achterhoek en de Liemers. Isala is de havo/vwo vestiging van het Almende College. De school heeft een sterke streekfunctie. Kasteel Huis Bergh is een middeleeuws kasteel in ’s-Heerenberg. Het is een van de grootste kastelen in Nederland en stamt uit de 13e eeuw. In het academisch debat is gebleken dat er een spanningsveld bestaat tussen erfgoed en geschiedenisonderwijs. Erfgoed lijkt haaks te staan op het geschiedenisonderwijs in Nederland dat kritische analyse wil bevorderen. De vraag die daarom moet worden gesteld is: Moet het verleden als nabij worden gepresenteerd of juist op afstand worden geplaatst? Daarbij spelen drie kernconcepten een belangrijke rol: historisch redeneren, dynamisch erfgoed en omgevingsonderwijs. Het evenwicht wordt bereikt door de drie kernconcepten te combineren. Door aandacht te besteden aan omgevingsonderwijs wordt het verleden voor de leerlingen dichterbij gebracht. Regionale voorbeelden laten de leerlingen zien dat het verleden niet ver van huis gezocht hoeft te worden. Omgevingsonderwijs brengt het verleden letterlijk dichtbij de leerlingen. Het kernconcept historisch redeneren helpt leerlingen om met meer afstand naar het verleden te kijken. Dat gebeurd doordat de leerlingen oefenen met contextualiseren, processen van verandering en continuïteit identificeren, en bronnen kritisch te analyseren. Dynamisch erfgoed is tot slot het kernconcept dat zorgt voor evenwicht. Aan de ene kant zorgt dynamisch erfgoed voor nabijheid omdat leerlingen zelf betekenis aan het erfgoed kunnen geven. Aan de andere kant zet dynamisch erfgoed het verleden op afstand door veel aandacht te vestigen op processen en invloeden van buitenaf. Tijdens feedback- en evaluatie-interviews is gebleken dat de spanning tussen afstand en nabijheid in verschillende dimensies tot uiting komt. Niet alleen het perspectief van de maker van een erfgoedproject is van invloed op het evenwicht tussen afstand en nabijheid maar het evenwicht is ook afhankelijk van de benaderingen die de (educatie)medewerkers van een erfgoedinstelling ten aanzien van erfgoed en geschiedenisonderwijs hebben. | |
