Het begrip heiligheid in de discussie rondom de herbestemming van de Willibrordkerk in Utrecht

Abstract

In dit eindwerkstuk onderzoek ik in hoeverre en hoe de posities van de verschillende partijen in de discussie rondom de herbestemming van de Willibrordkerk in Utrecht zijn te verklaren aan de hand van het begrip heiligheid. Allereerst geef ik de geschiedenis van de Willibrordkerk die voor dit onderzoek relevant is. De Willibrordkerk is meerdere keren ontwijd en is door verschillende partijen gebruikt. Het gebouw zou eerst gesloopt worden, maar werd toen door pater Winand Kotte en zijn apostolaat in gebruik genomen. Door geldgebrek werd de kerk uiteindelijk verkocht aan de priesterbroederschap St. Pius X. In deze scriptie ga ik in op het begrip heiligheid. Ik onderscheid twee vormen van heiligheid: een officiële vorm volgens het katholieke recht en een meer persoonlijke vorm van heiligheid. Aan de hand van het begrip material religion en spirituele ongebondenheid laat ik zien dat de persoonlijke vorm van heiligheid ook kan optreden in een seculiere context. De Willibrordkerk kan ook heilig aanvoelen voor niet-religieuze of niet-kerkelijk gebonden mensen. Vervolgens introduceer ik de verschillende partijen die een rol spelen in de discussie rondom de herbestemming van de Willibrordkerk: de gemeente Utrecht en de Nederlandse overheid, het apostolaat van pater Winand Kotte, Pius X, het aartsbisdom Utrecht, de voormalige vrijwilligers van de kerk en “bekende Utrechters” en het museum Catharijneconvent. Aan de hand van krantenartikelen, websites en informatiebladen heb ik de belangrijkste waarden van deze partijen op een rij gezet. Deze waarden heb ik gekoppeld aan het begrip heiligheid zoals ik het uiteenzette in mijn theoretisch kader, waarbij ik telkens het onderscheid tussen de twee vormen van heiligheid probeerde aan te houden.