Spellingstrategieën in het Engels als vreemde taal. Een onderzoek onder leerlingen van groep 5 tpo.

Abstract

In dit onderzoek is onderzocht welke spellingstrategieën leerlingen uit groep 5 van het tweetalig primair onderwijs (tpo) inzetten bij het spellen in het Engels als vreemde taal. Dit onderzoek is gedaan naar aanleiding van een stageonderzoek over de spelling van het Engels in het primair onderwijs. In het onderwijs wordt geen instructie gegeven over het Engelse spellingsysteem. Er wordt van de leerlingen verwacht dat ze zich de Engelse spelling zelf eigen maken. Dat kan problematisch zijn, omdat het Engelse spellingsysteem veel minder transparant is dan het Nederlandse spellingsysteem. Om meer zicht te krijgen op de spellingvaardigheden van de leerlingen en gerichte adviezen te kunnen geven aan de onderwijspraktijk wat betreft de Engelse spelling, is onderzoek gedaan onder leerlingen van groep 5 tpo. Daarvoor is een Engels gatendictee afgenomen en zijn met behulp van twee analyses verschillende soorten schrijfwijzen onderzocht. Uit het onderzoek blijkt dat zwakke spellers achterlopen op sterke spellers in de ontwikkeling van hun impliciete, zelfverworven kennis van verschillende spellingcategorieën. De zwakke spellers, ongeveer de helft van de leerlingen, worden niet vanzelf spellingvaardig en zullen hier waarschijnlijk expliciete instructie voor nodig hebben. Zwakke spellers gebruiken vooral de fonologische strategie: ze spellen veel op hun gehoor. Sterke spellers gebruiken vaker spellingen die in het Engels voor kunnen komen, maar zijn onvoldoende op de hoogte van de condities waaronder deze spellingen gebruikt mogen worden. De regel- en woordbeeldstrategie worden vaker gebruikt door sterke spellers. Een opvallend resultaat is dat de leerlingen vaak niet weten welke grafemen bij specifiek Engelse fonemen horen, zoals het foneem /θ/, dat wordt geschreven als <th>. Zulke fonemen hoeven geen probleem te vormen als een leerling weet welk grafeem met het foneem correspondeert. Het zou deze leerlingen op weg kunnen helpen als hier expliciete instructie over wordt gegeven. Ook werden dyslectische leerlingen onderzocht. Het onderzoek geeft geen aanleiding tot het geven van structureel andere instructie aan dyslectische en niet-dyslectische leerlingen.