Taalgebruik en taalattitudes onder expats in Nederland: een onderzoek naar communicatie in de huisartsenpraktijk en naar voorlichting over het coronavirus

Abstract

In deze masterscriptie wordt op een exploratieve wijze onderzoek gedaan naar taalgebruik, taalattitudes en communicatie binnen de huisartsenpraktijk en bij voorlichting over het coronavirus. De groep expats in Nederland, vooral in de Randstad, is erg groot, al kent de term ‘expat’ geen eenduidige definitie. Het is van belang dat expats communicatie binnen de zorg en rondom de coronacrisis ook kunnen begrijpen.

Uit dit onderzoek blijkt dat de respondenten meer informele dan formele gesprekken in het Nederlands voeren. Dit kan komen doordat ze hun eigen Nederlands nog niet als vloeiend inschatten. Vooral het spreken blijkt (nog) lastig. Wel wil de grote meerderheid beter Nederlands leren spreken en een nog grotere groep vindt het belangrijk om Nederlands te spreken wanneer je in Nederland woont. Het Engels wordt het liefst gebruikt als voertaal bij de huisarts, ook al vond minder dan de helft van de respondenten dat hun huisarts het Engels vloeiend beheerst. De meerderheid van de respondenten met kinderen geeft aan dat hun kinderen het liefst Nederlands praten met de huisarts. Het is interessant om te zien dat deze expats hun eigen Nederlands beter inschatten dan de expats zonder kinderen. Ook vinden zij het belangrijker om Nederlands te leren wanneer je in Nederland woont. Ongeveer de helft van alle respondenten is tevreden over zijn of haar huisarts in Nederland.

De respondenten maken tijdens de coronacrisis gebruik van andere mediabronnen dan waar ze voor de crisis gebruik van maakten. Zo lazen ze minder de (online) krant en keken ze vaker naar de Engelse versie van de website van de Rijksoverheid. Ze gaven aan te kunnen begrijpen wat de situatie is in Nederland en wat de maatregelen zijn die hierbij horen. Daarnaast vindt de grote meerderheid dat er via de Nederlandse overheid redelijk wat informatie in het Engels beschikbaar is en dat de overheid dus redelijk rekening houdt met mensen die geen Nederlands spreken.

In de toekomst moet er meer onderzoek komen naar expats. Allereerst moet de definitie van ‘expat’ duidelijker worden. Daarnaast kan er onder andere meer onderzoek gedaan worden naar de ervaringen van expats in de zorg en de mogelijkheden om meer informatie en gesprekken in het Engels aan te bieden. Daarnaast lijken expats met kinderen een betere Nederlandse taalvaardigheid te hebben en gebruiken zij het Nederlands ook meer dan expats zonder kinderen. Motivatie en gelegenheid zouden hiermee te maken kunnen hebben, maar hier moet in de toekomst meer onderzoek naar verricht worden.